بررسی 5 علت کمر درد در بارداری؛ از اضافه وزن تا استرس

داشتن کمر درد در بارداری تعجب آور نیست، در واقع درصد بسیار زیادی از زنان درجات مختلفی در درد کمر را در دوران بارداری خود تجربه می‌کنند. خوب است بدانید که دردهای کمر در دوران بارداری مربوط به تغییرات فیزیکی همچون تغییرات هورمونی، وضعیت بدن و مرکز ثقل بدن مربوط به مادر و نوزاد در این دوران است.

معمولا این دردها در نیمه دوم بارداری آغاز شده و متاسفانه باید گفت که با پیشرفت بارداری میزان بیشتر می‌شود. در ادامه با مدی بازار همراه باشید تا به طور تخصصی با شما در مورد دردهای کمر در دوران بارداری و روش‌های تسکین آن را توضیح دهیم.

آشنایی با علل‌ کمر درد در بارداری

در طول دوران بارداری، هورمون‌ها بیشترین تاثیر را برروی عضلات و مفاصل خانوم‌ها دارند. هورمو‌ن‌هایی همانند پروژسترون و ریلکسین در دوران بارداریسبب شل شدن عضلات، رباط‌ها و مفاصل در ناحیه لگن خانوم‌ها می‌شوند، علاوبر ترشح هورمون‌های پروژسترون و ریلکسین علل‌هایی که بیشترین تاثیر را در کمردرد دوران بارداری دارند به شرح زیر هستند.

1. اضافه ورن در بارداری؛ عامل اصلی درد کمر

در طی بارداری‌های سالم، عوامل مختلفی همچون افزایش حجم مایعات در بدن و وزن جنین امری سبیعی در بالا رفتن وزن مادر خواهد است. افزایش وزن در خانوم‌های بارداری بین 11 تا 16 کیلو است، در این شرایط و با توجه به بالا رفتن ناگهانی وزن مادر فشار مضاعفی به مهره‌های کمر وی وارد شده و همین امر سبب درد در ناحیه کمر در دوران بارداری می‌شود.

2. تاثیر استرس بدنی و روانی بر درد کمر

استرس‌های عاطفی در مادران بارداری باعث تنش عضلانی در ناحیه کمر خواهد شد و حتی ممکن است به صورت درد در نواحی کمر و اساپس شدید در پشت احساس شود. تنفس‌های مرتب و اصولی یکی از رو‌ش‌هایی است که به شما کمک می‌کند تا بر روی استرس‌های شدید خود در دوران بارداری غلبه کنید. 

3. گرفتگی عصب سیاتیک

اعصاب ساتیک از لگن عبور کرده و در دوران بارداری فشار وارده به آن سبب تشدید درد می‌شود، عوامل دیگری همچون اضافه وزن مادر و در ماه‌های 8 و 9 بارداری با چرخش سر جنین و افزایش فشار به عصب سیاتیک منجر به درد شدید در ناحیه کمر، پاها و باسن می‌شود.

4. بیرون زدگی مهره‌های دیسک کمر

در فواصل میانی مهره‌های ستون فقرات هر فرد، ماده‌ای ژله‌ای مانند به نام دیسک وجود دارد، درصورتی‌که فشاری به ستون مهره‌های مادر وارد شود، این ماده بیرون زده و فشاری بسیار زیادی را به اعصاب نخاع وارد می‌کند. عوامل زیر می‌تواند سبب بروز درد و افزایش بیرون زدگی دیسک کمر در خانوم‌ها در دوران بارداری شود.

• افرادی که قبل از بارداری زمینه فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر دارند.
• خانوم‌هایی که پس از پایان دوره بارداری دچار بالا رفتن وزن ناگهانی می‌شوند.
• عدم توجه به فرم بدن در هنگام ایستادن و نشستن در دوره بارداری

علاوبر موارد فوق افرادی که در دوران بارداری اجسام سنگین جا به جا می‌کنند بیشتر در معرض بیرون زدگی مهره‌های دیسک کمر پس از پایان بارداری مبتلا خواهند شد.

5. خم شدن به عقب و فرم بدن

عواملی همچون بزرگ شدن شکم و بالا رفتن وزن سبب ایجاد تغییرای در مرکز سقل بدن می‌شود. همانطور که رحم در زنان بارداری بزرگ‌تر و سنگین‌تر می‌شود، مرکز سقل نیز تحت تاثیر این عوامل تغییر می‌کند. این عوامل منجر به پدیدار شدن مشکلاتی از قبلی عدم تعادل کافی و در نهایت احتمال سقوط مادر خواهد شد.

 افزایش وزن جنین و همچنین ضعیف شدن ماهیچه‌های شکمی مادر را به سمت جلو سوق می‌دهد و وی برای برقراری تعادل به عقب خم می‌شود که این امر سبب افزایش فشار بر روی ستون فقرات و درد در نواحی کمر خواهد شد.

نکات مهم پیشگیری از کمر درد در بارداری

روش‌های پیشگیری از کمردرد در بارداری به شما کمک می‌کند تا از آسیب‌های احتمالی به کمر خود به صورت اصولی جلوگیری کرده و در ماه‌های آخر بارداری درد بسیار کمی را در ناحیه کمر خود احساس کنید.

• درصورتی‌که قصد دارید جسمی را از روی سطح زمین بردارید، به جای اینکه خم شوید، از پاهای خود جهت چمباتمه زدن استفاده کنید.
• کفش‌های پاشنه بلند گزینه مناسبی جهت استفاده در دوران بارداری نبوده، به جای آن بهتر است از کفش‌های پاشنه کوتاه با قوس مناسب استفاده کنید.
• در هنگام خواب به پشت نخوابید و از تشک سفت استفاده کنید.
• استاده از گن‌های مناسب را فراموش نکنید.
• با ترشح هورمون‌ها در دوران بارداری و در نهایت شل شدن مفاصل و عضلات، ممکن است لازم باشد از کفش‌هایی با اندازه بزرگتر و راحت‌تر استفاده کنید.

بهتر است قبل از مصرف برخی از داروها در هنگام بارداری با پزشک خود مشورت کنید، داروهایی مانند استامینوفن برای اکثر خانوم‌ها در دوران بارداری بی‌خطر است؛ اما برخی از داروها همانند آسپرین و سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی به مشورت پزشک نیاز دارند(ممکن است پزشک با توجه به وضعیت خانوم‌های باردار با توجه به وضعیت آن‌ها داروهای ضد درد یا شل کننده تجویز کند).

آیا کمر درد در بارداری نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟

دردهای مرتبط با کمر در ماه‌های اول بارداری امری طبیعی بوده، کمردردها در ماه‌های پایانی بارداری به استراحت نیز به راحتی قابل درمان است، اما در صورتی که موارد زیر در بارداری برای شما به وجود آمد خطر تلقی شده و نیاز به مراجعه فوری نزد پزشک دارد.

• دردهای شدیدی که با استراحت کردن نیز از شدت آن‌ها کاسته نمی‌شود.
• دردهایی که بیش از 2 هفته طول بکشند.
• احساس بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در نواحی پاها
• ترشحات مختلف و خونریزی از واژن
• درد و سوزن در زمان ادرار
• انواع دردهایی که با فواصل زمانی کم و به صورت منظم در ناحیه شکمی مادر ایجاد می‌شود.
• تب و لرز
• دردهایی که در نواحی باسن و پا پخش شده و ممکن است ناشی از فشارها و پارگی عصب سیاتیک

در صورتی که یکی از موارد فوق را در زمان بارداری خود تجربه کردید، باید سریعا به پزشک جهت معاینه‌های بیشتر مراجعه کنید.

راه‌های تسکین کمر درد در بارداری

موثرترین و بهترین راه جهت تسکین درد کمر در دوران بارداری، بهره‌گیری از استراحت کافی است. در دوران بارداری پزشکان توصیه می‌کنند تا خانوم‌های بارداری به اندازه کافی استراحت داشته و از جا به جایی اجسام سنگین پرهیز کنند. در صورتی که درد شدید در ناحیه کمر به سراغ شما آمد انجام روش‌های زیر تاثیر بسیار زیادی در تسکین درد شما دارد.

• انجام ورزش‌ها و حرکات مناسبی که توسط پزشک جهت تقویت مفاصل، عضلات کمر و شکم توصیه می‌شوند.
• بهره‌گیری از ورزش‌هایی همانند یوگا و مدیتیشن سبب آرامش روحی مادران باردار و کاهش استرس و اضطراب آن‌ها خواهد شد. علاوبرآن یوگا و مدیتیشن به بهبود فشار خون خانم‌های باردار و حفظ تعادل آن کمک می‌کند.
• استفاده از روغن‌های مختلف جهت استفاده بر روی نواحی که دارای گرفتگی و درد هستند.
• اصلاح فرم بدن در هنگام نشستن و ایستادن می‌تواند درد کمر در هنگام بارداری کاهش دهد. خانوم‌های بارداری باید در هنگام نشستن کمر و باسن خود را به صورت کامل به صندلی بچسبانند و شانه‌های خود را رو به عقب قرار نگه دارند.
• در ماه‌های آخر بارداری اصلاح وضعیت خوابیدن می‌تواند درد کمر را به میزان چشم‌گیری کم کند. خانوم‌های باردار در هنگام خواب باید به پهلو و بر روی تشک نسبتا سفتی خوابید تا اضافه وزن ناشی از بارداری منجر به درد در ناحیه کمر آن‌ها نشود.
• طب سوزنی، یکی از روش‌هایی است که به فرد در تسکین درد در ناحیه‌های مختلف اعم از کمر و زانو کمک بسیار زیادی می‌کند(بهتر است قبل از انجام این روش درمانی با پزشک خود مشورت کنید).
• استفاده از کمپرسور آب گرم جهت تسکین درد کمر بسیار مفید است، با استفاده از یک حوله یا کیسه آب گرم می‌توانید درد کمر خود را تسکین دهید(قرارگیری کیسه آب گرم برروی شکم و یا زیر شکم بسیار خطرناک است).

درصوتی‌که با روش‌های فوق درد کمر شما در بارداری کم‌تر نشد، می‌توانید با مراجعه به دکتر متخصص نسبت به بهبود و تسکین درد کمر خود اقدام کنید.

سخن پایانی

بسیاری از خانوم‌ها کمر درد در بارداری را به مراتب تجربه می‌کنند؛ اما دلایل بسیاری سبب افزایش و کاهش این درد می‌شود. خوب است بدانید در ماه‌های آخر بارداری در صورتی که به مراقبت‌های ویژه جهت کنترل درد کمر توجه نکنید، ممکن است درد کمر شما شدت بگیرد.

بهتر است برای کنترل دردهای کمر در دوران رارداری با پزشک متخصص خود مشورت کرده و از پیشنهادات وی جهت تسکین درد استفاده کنید. مواردی همچون استراحت کردن، بهره گیری از تشک سفت، یوگا، حفظ حالت استاندارد بدن به شما کمک می‌کنند تا از دردهای شدید کمر در دوران بارداری جلوگیری کنید.

سوالات متداول