درد پشت زانو که به عنوان درد خلفی زانو نیز شناخته میشود معمولا به دلیل کیست، آرتریت و آسیب به وجود میآید. درد پشت زانو اتفاقی یکباره نیست و معمولا به تدریج در طول زمان یا به طور ناگهانی با آسیب به وجود میآید و در یک برهه زمانی نمود بیرونی پیدا خواهد کرد. به ندرت، میتواند نشان دهنده یک بیماری جدی مانند لخته خون باشد اما نباید به سادگی از کنار آن گذشت.
به صورت کلی درد پشت زانو نشانهای از یک وضعیت سلامتی است که گاهی نیاز به مداخله پزشکی دارد و با تشخیص زود هنگام علت درد میتوان ازمشکلات حادتر جلوگیری کرد. بسیاری از آسیبهای زانو با استراحت و مراقبت به خودی خود بهبود مییابند. درمانهای غیر جراحی مانند استفاده از زانوبند زاپیامکس و فیزیوتراپی نیز در حل بسیاری از دردهای زانو نقش موثری دارند.
به خواندن این مقاله از سایت تجهیزات پزشکی مدی بازار ادامه دهید تا در مورد برخی از شرایط ایجاد کننده درد در پشت زانو آشنا شوید تا در صورت داشتن یکی از آنها مسیر درستی برای درمان و رویارویی برگزینید.
علت درد پشت زانو چیست؟
یکی از اهداف این مقاله که به کمک متخصصین با تجربه جمعآوری شده پی بردن به شایعترین علل درد پشت زانو، چگونگی و چرایی ایجاد آنها است که به شما کمک میکند تا بفهمید چه چیزی باعث درد پشت زانویتان شده و چگونه آن را درمان کنید.
1.کیست بیکرز؛ شایعترین علت درد پشت زانو
زمانی به وجود میآید که مایع اضافی در مفصل زانو به داخل بورس پوپلیتئال تراوش کرده و باعث تورم آن میشود. علائم اصلی کیست بیکرز سفتی و درد پشت زانو است که هنگام راه رفتن، زانو زدن یا خم کردن زانو شدت بیشتری به خود میگیرد. درمان کیست پوپلیتئال در ابتدا بر کاهش تورم و درد پشت زانو متمرکز و در موارد شدید نیاز به تخلیه مایع توسط پزشک دارد .
2. کندرومالاسی یا شکستگی غضروف زانو
کندرومالاسی زمانی رخ میدهد که غضروف داخل مفصل دچار شکستگی شود. غضروف ماده نیمه سفت و لاستیکی است که ابتدا وانتهای استخوانها را بالشتک میکند تا هنگام حرکت روی یکدیگر به هم خراشیده نشوند.
شایعترین تجزیه غضروف زیر کاسه زانو (کشکک زانو) است. هنگامی که این غضروف دچار تخریب شود، استخوانهای زانو روی یکدیگر ساییده شده و در جلو و پشت زانو درد پدیدار میگردد. از جمله مواردی که موجب ایجاد کندرومالاسی میشود باید به آسیب زانو، فرسودگی تدریجی ناشی از افزایش سن، آرتریت و استفاده بیش از حد اشاره کرد.
از نشانههای اصلی کندرومالاسی درد مبهم پشت کاسه زانو است. درد هنگام بالا رفتن از پلهها یا بعد از مدتی نشستن شدت بیشتری به خود میگیرد. نشانههای زیر امکان دارد از دیگر علائم کندرومالاسی باشند:
- مشکل در حرکت زانوی خود از یک نقطه خاصی
- ضعف یا کمانش زانو
- هنگامی که زانوی خود را خم میکنید و صاف میکنید، احساسترک خوردن یا ساییدگی میکنید
درمان کندرومالاسی معمولا شامل کمپرس سرد، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی OTC (NSAIDs) و فیزیوتراپی باشد. البته لباید گفت یکی از درمانهای جدید که خیلی نتیجه خوبی هم داشته زانوبند زاپیامکس است. این نکته مهم است که وقتی غضروف زانو آسیب ببیند، کندرومالاسی از بین نمیرود و فقط با جراحی میتوان غضروف آسیب دیده را ترمیم و بازسازی کرد.
3. رگ به رگ شدن رباط و گرفتگی رگ پشت زانو چپ
از دیگر علل شایع درد پشت زانو باید به رگ به رگ شدن رباط زانو اشاره کرد که در آن یکی از رباطهای زانو دچار کشیدگی بیش از حد شده و پاره میشود. این نوع پارگی رباط زانو معمولا بر اثر یک نیروی زیاد از طریق زانو یا حرکات چرخشی ناگهانی رخ میدهد مانند چرخش سریع هنگام دویدن که امکان پارگی رباط را بشدت افزایش میدهد. به همین دلیل اغلب ورزشکاران با این عارضه روبرو هستند.
از علائم شایع رگ به رگ شدن رباط باید به بی ثباتی زانو، تورم و کبودی اشاره کرد که همراه با این موارد درد پشت زانو نیز به وجود میآید. این اتفاق منجر به سفتی زانو شده و راف رفتن فرد را با مشکل روبور میسازد.
4. پارگی غضروف خلفی علت درد پشت زانو پای راست
آسیب غضروف اغلب یا به طور ناگهانی به دلیل آسیب (تصادف یا افتادن) یا به تدریج در اثر سایش و پارگی به وجود میآید. آسیبهای غضروف در بیشتر مواقع با تورم، بیثباتی و مشکل در صاف کردن پا همراه است و در برخی موارد امکان دارد زانو به صورت کامل قفل شود. درد پشت زانو ناشی از پارگی غضروف معمولاً حین راه رفتن، دویدن، بالا رفتن از پلهها و چمباتمه زدن اوج میگیرد و شدت بیشتری مییابد.
5. گرفتگی عضلات پا یا کرامپ عضله؛ درد انفجاری در عضلات ساق پا
کرامپ سفت شدن عضله است که در بیشتر از هر عضلهای عضلات ساق پا را درگیر میکند. اما سایر عضلات پا نیز از کرامپ عضله درامان نیستند و امکان گرفتگی دارند، از جمله عضلات پشت ران نزدیک زانو که منجر به درد پشت زانو خواهد شد. هنگام ورزش یا در دوران بارداری احتمال گرفتگی عضلات پا بیشتر از زمانهای دیگر است. سایر علتهای گرفتگی عضلات پا عبارتند از:
- مشکلات عصبی در پاها
- مشکلات و بیماریهای کبدی
- کم آبی بدن
- مصرف برخی داروها مانند استاتینها و دیورتیکها
درد ناشی از کرامپ عضله احتمال دارد از چند ثانیه تا 10 دقیقه طول بکشد که در بیشتر مواقع بعد از رفع گرفتگی عضله برای چند ساعت احساس درد دارد.
6. درد پشت زانو ناشی تاندونیت عضله دوسر فموریس (آسیب همسترینگ)
همسترینگ از سه ماهیچه تشکیل شده است که از پشت ران میگذرد و دور از ذهن نیست که درد پشت زانو ناشی از آسیب به این عضلات باشد:
- عضله نیمه تاندینوس
- عضله نیمه غشایی
- عضله دوسر فموریس
این ماهیچهها وظیفه خم کردن زانو را به عهده دارند و راحتی حرکت در فرد را فراهم میکنند. وارد آمدن آسیب به یکی از این عضلات معمولا کشش همسترینگ نام دارد زمانی اتفاق میافتد که عضله بیش از حد کشیده شود. در برخی موارد، عضله ممکن است به طور کامل پاره شود که فقط با جراحی امکان درمان دارد که فرایند درمان آن ماهها طول میکشد.
هنگامی که عضله همسترینگ دچار آسیب شود دردی ناگهانی در زانو بخصوص پشت زانو احساس خواهید کرد. صدمات وارده به عضله دوسر فموریس که به آن تاندیوپاتی عضله دوسر ران میگویند باعث درد پشت زانو میشود. سایر علائم دیگر این عارضه عبارتند از:
- تورم
- کبودی
- ضعف در پشت پا
این نوع آسیب در فوتبالیستها، بسکتبالیستها وکسانی که تنیس یاهاکی انجام میدهند بیشتر دیده میشود. کششها و تمرینات همسترینگ میتواند به تسکین درد و پیشگیری از آسیب کمک کند پس حتما آنها را زیر نظر فیزیوتراپ دنبال کنید.
7. تاندونیت گاستروکنمیوس علت درد پشت زانو پای چپ
دو عضله مهم و کلیدی که ساق پا راتشکیل میدهند عضله گاستروکنمیوس و عضله سولئوس هستند که در واقع پشت ساق پا قرار دارند. این ماهیچهها در خم کردن زانو و حرکت دادن انگشتان پا نقش کلیدی دارند و به صورت کلی بخش زیادی از حرکت زانو به پاین بر عهده این عضلات است.
ورزشهایی مانند تنیس و اسکواش که لازمه آن جهش سریع از یک نقطه به نقطه دیگر است امکان دارد عضله گاستروکنمیوس را تحت فشار قرار داده یا پاره کند. سایر علائم کشش تاندونیت گاستروکنمیوس عبارتند از:
- درد و تورم در ساق پا
- کبودی و حساسیت در ساق پا
- مشکل ایستادن روی نوک پا
درمان به شدت فشار بستگی دارد. به عنوان مثال، برنامه درمانی برای پیچ خوردگی خفیف شامل استراحت، فیزیوتراپی، و مسکنهای بدون نسخه (OTC) است. گاهی درمان آن امکان دارد تا 8 هفته به درازا بیانجامد. پارگی تاندون آشیل احتمال دارد نیاز به جراحی داشته باشد و بهبودی کامل آن تا 6 ماه زمان نیاز داشته باشد.
8. آرتروز ریشه اصلی درد پشت زانو
شاید شایعترین علت درد پشت زانو را در افراد بالای 50 سال باید آرتروز زانو دانست. در آرتریت زانو، ساییدگی استخوانها و غضروف زانو یک فرایند تدریجی است که به مرور زمان به وجود میآید. آرتریت زانو امکان دارد یک یا هر دو طرف مفصل زانو را درگیر و منجر به مالیدن استخوان روی استخوان شود که اتفاقی دردناک و زمینگیر کننده است.
سفتی زانو (به ویژه در صبح)، صداهای کلیک یا ساییدن و محدودیت تحرک زانو از جمله علائمی است که ارتروز به دنبال دارد. علائم آرتروز زانو اغلب در نوسان و در هوای سرد و مرطوب بدتر میشوند.
9. زانوی بیش از حد کشیده یا هایپراکستنشن
منظور از زانوی بیش از حد کشیده معمولا آسیبی است که در آن زانو بیشتر از حد معمول به سمت عقب خم میشود و معمولا در برخی از ورزشها رخ میدهد. این اتفاق ساختارهای پشت زانو را دچار صدمه و آسیب کرده و نتیجه آن درد شدید در پشت زانو است.
هایپراکستنشن زانو یک آسیب ورزشی رایج است که باعث درد شدید یا دردناک پشت زانو، تورم و بی ثباتی میشود. علائم معمولاً هنگام ایستادن، راه رفتن یا پایین رفتن از پلهها بدتر میشوند.
10. ترومبوز ورید عمقی (DVT) گرفتگی رگ پشت زانو راست
از دیگر دلایل احتمالی درد پشت زانو باید به ترومبوز ورید عمقی اشاره کرد. DVT لخته خونی است که در یکی ازرگهای عمقی پا یافت میشود. اگر پاره شود امکان حمله قلبی یا سکته دور از ذهن نیست.علائمی که نشان دهنده وجود DVT احتمالی است و باید بشدت مراقب آن باشید شامل درد پشت زانو یا ناحیه ساق پا همراه با تورم، قرمزی و گرما در این ناحیه است.
علائم ناشی از اسیب به ترومبوز ورید عمقی معمولا فقط در یک پا احساس میشود، نه هر دو پا. عدم فعالیت طولانی مدت مانند سفر طولانی مدت با هواپیما، دوره نقاهت بعد از جراحی بارداری، چاقی، ژنتیک و برخی شرایط پزشکی افراد را در معرض این اتفاق قرار میدهد.
هشدار ایمنی: DVT یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی است. اگر علائم DVT را دارید، فوراً به دنبال مراقبت پزشکی باشید ودرنگ نکنید.
11. آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL) و نقش آن در درد پشت زانو
رباط صلیبی قدامی (ACL) نواری از بافت همبند است که از جلوی مفصل زانو میگذرد و استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل میکند. ثبات را فراهم و حرکات جلو و عقب پا را تنظیم میکند. بیشتر آسیبهای ACL زمانی اتفاق میافتد که در حین دویدن، سرعت خود را کاهش دهید، متوقف کنید یا جهت را تغییر دهید.
همچنین در صورت پرش اشتباه یا ضربه خوردن در ورزش تماسی مانند فوتبال تمکان پارگی یاکشیده شدن این رباط زیاد است. هنگام آسیب دیدگی به رباط صلیبی قدامی ممکن است زانو شروع بع ترکیدن و صدا دادن کند. سپس زانو با درد و تورم همراه میشود و حین راه رفتن درد شدید به شما غلبه خواهد کرد.
درمان آسیب رباط صلیبی قدامی بستگی به شدت آن دارد و معمولا شامل استفاده از زانوبند بخصوص زانوبند زاپیامکس، فیزیوتراپی، استراحت یا جراحی بازسازی ACL میشود.
12. آسیب رباط صلیبی خلفی (PCL) و تاثیر آن بر درد پشت زانو
رباط متقاطع خلفی (PCL) بافت دیگری است که استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل میکند و از زانو پشتیبانی میکند. با این حال، PCL بهاندازه ACL احتمال آسیب دیدن ندارد. اگر ضربه محکمی به جلوی زانو وارد شود، مانند تصادف رانندگی، احتمال آسیب دیدگی PCL زیاد است. گاهی اوقات جراحات ناشی از پیچاندن زانو یا از دست دادن یک قدم، هنگام راه رفتن رخ میدهد.
علائمی که همراه با درد و آسیب PCL بروز میکند عبراتند از:
- تورم زانو
- سفتی، سختی
- مشکل در راه رفتن
- ضعف زانو
هنگام صاف کردن ساق چه عاملی باعث درد پشت زانو میشود؟
نزدیکترین عامل زانو درد حین صاف کردن ساق پا را باید پارگی مینیسک دانست، به خصوص اگر برای مدتی نشسته یا چمباتمه زدهاید. وقتی زانو از حالت خمیده خارج میگردد، قسمت پاره شده و ملتهب منیسک در زانو فشرده و باعث درد پشت زانو میشود. کشیدن همسترینگ نیز احتمال ایجاد درد دارد و میزان صاف کردن زانو را محدود خواهد کرد.
چرا بعد از نشستن پشت زانو درد میگیرد؟
درد پشت زانو پس از نشستن طولانی مدت اغلب ناشی از ابتلا به آرتروز است. هنگامی که بیحرکت مینشینیم، مایعی روان کننده مفصل زانو کمی خشک میشود، بنابراین هنگامی که حرکت نداریم، بالشتک کمتری وجود دارد. به همین دلیل هنگام صبحگاهی زانو دردمان بیشتر نمود دارد. هنگامی که بلند شدن و حرکت کردن، مفصل مایع سینوویال بیشتری تولید میکند، بنابراین، پس از چند دقیقه حرکت به اطراف، درد پشت زانو کاهش مییابد.
سوالات متداول در مورد درد پشت زانو
بهترین درمان خانگی درد پشت زانو چیست؟
معمولا همه پزشکان برای درمان درد پشت زانو بر این باورند که درمانهای ترکیبی بهترین نتیجه را بدست میدهد. دارو درمانی در کنار زانوبند زاپیامکس و تمرینات ورزشی زیر نظر فیزیوتراپ شاید بهترین نتیجه را بدست دهد.
چه چیزی باعث درد پشت کاسه زانو میشود؟
درد پشت زانو معمولا به دلیل مشکل غضروفی پشت کاسه زانو است. ممکن است عارضه زانوی دونده باشد، جایی که مشکل در نحوه سر خوردن کاسه زانو باعث اصطکاک و درد در پشت کاسه زانو میشود. در نوجوانان، درد پشت زانو اغلب ناشی از کندرومالاسی کشکک است، وضعیتی که در آن غضروف پشت کاسه زانو نازک میشود.
علت اصلی سفتی پشت زانو چیست؟
پشت زانو معمولا به دلیل سفتی در عضلات همسترینگ یا ساق پا دچار سفتی میشود. بخشی از ماهیچههای همسترینگ از پشت ران و بخشی از پشت زانو امتداد دارند که یکی از این عضلات به نام گاستروکنمیوس از پشت زانو تا پاشنه پا امتداد دارد. سفتی در این ماهیچهها مشکل رایجی است که بیشتر پشت زانوی مردان را درگیر میکند.
تورم پشت زانو ناشی از چیست؟
کیست بیکر عامل اصلی تورم در پشت زانو است. مایع اضافی در مفصل زانو، معمولاً از آسیب یا آرتروز زانو، از پشت مفصل نشت میکند. اغلبیه گوی متورم در پشت زانو ایجاد میشود که همراه با درد است. احتمالات دیگری برای تورم پشت زانو وجود دارد که شامل پارگی ساق پا، آنوریسم پوپلیتئال و سارکوم سینوویال است.
درد شدید پشت زانو ریشه در چه چیزی دارد؟
اگر دونده هستید، درد تیز پشت زانو نشاندهنده اشکال در تاندونهای همسترینگ، مانند تاندونیت یا کشیده شدن همسترینگ است. درد شدید پشت زانو حین دوچرخه سواری احتمال دارد به دلیل مشکل در یکی از عضلات ساق پا، یعنی گاستروکنمیوس، باشد. عارضه پارگی مینیسک نیز دور از ذهن نیست که باعث درد شدید میشود.
هنگام خم شدن چه چیزی باعث درد پشت زانو میشود؟
خطا نیست که شایعترین علت درد پشت زانو هنگام خم شدن را کیست بیکرز دانست. این زمانی است که التهاب بورس نیمه غشایی (کیسه کوچک پر از مایع در پشت زانو) وجود دارد. در صورت التهاب بورس، هر زمان زانو خم گردد، بورس له شده و باعث درد پشت زانو میشود. اگر در قسمتهای دیگر زانو، نه فقط پشت مفصل، احساس درد میکنید بهمتخصص مراجعه و علت را بیابید.