قفل شدن زانو موجب محدود شدن توانایی شخص در خم و راست کردن زانو میشود. طوری که در انجام کارهای سادهای مانند راه رفتن، بالارفتن از پلهها و حتی نشستن نیز اختلال ایجاد میکند، شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که نتوانید زانوی خود را خم و راست کنید و احساس کنید که گیر کرده است. این وضعیت دردناک است و باید درمان شود.
برای درمان قفلشدن زانوها باید در ابتدا علت اولیه قفلشدن زانو و قفل شدن پشن زانو را مشخص کنید و تا راه برطرف کردن مشکل را بیابید و مجددا بتوانید زانوی خود را به راحتی خم و راست کنید. برای این که با این اتفاق بیشتر آشنا شوید، این مطلب از سایت مدی بازار را از دست ندهید.
چرا زانو دچار قفل شدن میشود؟
بزرگترین مفصل در بدن انسان، زانو است که ران پا را به ساق پا متصل میکند. هنگام راه رفتن، ورزش، بالا و پایین رفتن از پلهها، مفصل زانو نیروی زیادی را تحمل میکند. مفصل زانو این قابلیت را دارد که خم و راست شود و تا حد امکان چرخش آن نیز وجود دارد. وقتی زانو قفل میشود، درست مثل این است که چیزی در میان مفصل آن گیر کرده است و دامنه حرکتی آن محدود میشود، یعنی زانو دیگر نمیتواند خم و راست شده یا بچرخد.
همزمان با این حالت درد نیز حرکت زانو را دشوار میکند. قفل شدن زانو دو نوع است که در ادامه با این دو نوع قفل شدن زانو آشنا میشویم. اما در اغلب موارد زمانی علائم قفل شدگی شروع میشوند که علائم آرتروز زانو شروع شده و باعث درد و ناراحتی بیمار شداه باشند.
انواع قفل شدن زانو
زانو به دو حالت ممکن است دچار قفلشدن شود که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد. باید اشاره کنیم که در مواردی علت زانو درد در نوجوانان همین قفل شدگی زانو است.
۱. زانوی شبیه قفل شدن یا قفل شدن کاذب
قفل کردن کاذب زانو بسیار رایج تر از قفل کردن واقعی آن است. در این حالت، حرکت زانو به دلیل اسپاسم عضلانی موقتاً محدود میشود؛ زیرا بدن سعی میکند در پاسخ به درد از خود محافظت کند. این اتفاق زمانی رخ میدهد که مکانیزم حفاظتی بدن با محدودسازی دامنه حرکتی، از وارد شدن آسیب به ناحیه زانو جلوگیری کند. در این شرایط، ماهیچههای پا دچار گرفتگی میشوند که به این حالت به اصطلاح قفل شدن کاذب زانو گفته میشود.
در قفل شدن کاذب زانو، هیچ مانعی در مفصل زانو وجود ندارد و پس از بروز این عارضه میتوان آن را مجددا حرکت داد. به عبارت دیگر، این حالت صرفا بهصورت لحظهای رخ میدهد و با قفل شدن کاذب زانو، دامنه حرکتی زانو بهطور موقت محدود میشود.
قفل شدن واقعی زانو
این نوع از قفل شدن زانو به علت ممانعت مکانیکی ایجاد میشود و حرکت نرم زانو را مختل میکند. این مانع مکانیکی میتواند در اثر پارگی مینیسک، گیر کردن غضروف یا استخوان در میان مفصل زانو باشد. حالا اگر یک مانع مکانیکی درون مفصل زانو گیر کند، حرکت پا محدود شده و موجب خشکی زانو و در نتیجه قفل شدن آن میشود.
در این حالت معمولاً فرد در راست کردن زانوی خود مشکل دارد و نمیتواند پا را کاملا صاف کند، برخلاف حالت کاذب که فرد نه میتوانست زانو را خم کند نه راست. در برخی موارد نیز، ممکن است نیاز باشد که پزشک متخصص به صورت اورژانسی مانع موجود را بردارد. معمولا در مواردی که آسیب خفیف تا متوسط باشد پزشکان از روشهای درمانی بدون عوارض استفاده میکنند. باید بگوییم که عوارض زانوبند زاپیامکس صفر است. پس بدون نگرانی میتوان از این محصول استفاده کرد.
علائم قفل شدن زانو
در نظر بسیاری از ما قفل شدن زانو یک عارضه ساده، لحظهای و زودگذر است، اما زمانی که این مشکل از حالت زودگذر خارج شود به یک عارضه یا بیماری جدی تبدیل شود، با علائم و نشانههایی متفاوت همراه خواهد بود. علائم قفل شدن زانو کاملا واضح و آشکار است. رایجترین نشانههای قفل کردن زانو عبارتند از:
- ناتوانی در حرکت دادن زانو
- احساس سفتی مزمن در زانو
- حساس شدن به لمس مفصل زانو
- محدود شدن دامنه حرکتی مفصل
- گیر کردن مفصل زانو در یک حالت
- درد شدید هنگام خم و راست کردن زانو
- در مواردی هم که مفصل زانو عفونت و یا آبسه داشته باشد فرد تب میکند.
- در مواردی که مینیسک پاره شده، صدای خرد شدن به دلیل اصطکاک مینیسک شنیده میشود.
در ادامه این مطلب به بررسی علت قفل شدن زانو در هر دو حالت کاذب و واقعی، همچنین علت قفل شدن پشت زانو خواهیم پرداخت.
علل قفل شدن زانو
قفلشدن زانو میتواند در افراد مختلف و به دلایل متفاوت ایجاد شود. دلایل در دو نوع قفل شدت زانو، متفاوت است و گاها دلایل کاذب پیش زمینه دلایل قفل شدن زانو درحالت واقعی هستند.
قفل شدن پشت زانو و علت آن
قفل شدن پشت زانو، مشکلی است که در زمان ورزش، افتادن، کشیدگیهای ناگهانی و یا حتی در زمان خواب، ممکن است رخ دهد. گاهی اوقات، هیچ دلیل واضحی برای گرفتگی در پشت زانو وجود ندارد، اما عوامل مختلفی میتوانند خطر ابتلا به آن را در فرد افزایش دهند. به طور خاص، هر چیزی که میتواند جریان خون را در این ناحیه تحت تاثیر قرار دهد یا کاهش دهد، میتواند خطر گرفتگی را افزایش دهد.
هنگامی که خون به درستی گردش نمیکند، میتواند در رگ جمع شود و یک لخته خون تشکیل دهد. سپس منجر به گرفتگی و قفل شدن پشت زانو شود. همچنین قرصهای ضد بارداری، هورمون درمانی جایگزین و سایر داروهای حاوی استروژن نیز میتوانند خطر لخته شدن خون را افزایش دهند. افزایش سن یکی دیگر از عوامل خطر برای قفل شدن پشت زانو است.
علت قفل شدن کاذب زانو
بعضی از دلایل احتمالی قفل شدن کاذب زانو عبارتند از:
آسیب دیدگی زانو؛ دلیل رایج قفل شدن کاذب زانو
اگر آسیبهای زانو به قدر کافی شدید باشند درد شدیدی ایجاد میکنند که باعث انقباض عضلات میشود. معمولا ضرب دیدگی زانو علاوه بر علائم آسیب ایجاد شده میتواند به آسیبهای دیگری مانند همین قفل شدگی یا آرتروز در آینده منجر شود. در این موارد بیمار احساس قفل شدن زانو را داشته باشد.
التهاب؛ علت قفل شدن کاذب زانو
التهاب میتواند دلیل تورم مفصل زانو باشد. تورم در ناحیه زانو باعث میشود بیمار دچار محدودیت در حرکتهای زانو همراه با درد، اسپاسم عضله و قفل شدن زانو شود.
سندرم پلیکا؛ اصلی ترین علت قفل شدن کاذب زانو
اگر در پلیکای میانی شکاف روی بافت سنوویال پوششدهنده مفصل فشار وارد شود، سندرم پلیکا ایجاد میشود که میتواند منجر به قفلشدن کاذب زانو شود.
قفل شدن زانو بعد از عمل زانو
در برخی موارد با وجود اینکه عمل زانو نتیجه رضایت بخشی دارد، ولی عوارضی در پی دارد که یکی از این عوارض بعد از عمل، قفل شدن زانو میباشد.
کندرکلسیوز؛ علت قفل شدن زانو در زنان مسن
این بیماری که اغلب در زنان مسن شایعتر است بهدنبال رسوب کلسیم پیروفسفات در مفاصل است. این رسوب کردن باعث تخریب مفصل میشود و در این میان ممکن است علایم نداشته باشد یا اینکه مفصل با درد و تورم بیمار را متوجه کند. اگر این رسوب و تخریب در مفصل زانو باشد باعث قفل شدن زانو و بیثباتی آن میشود.
علت قفل شدن واقعی زانو
قفل شدن زانو در حالت واقعی میتواند ناشی از علل زیر باشد:
پارگی منیسک و قفل شدن زانو
یکی از شایعترین علت قفل کردن زانو پارگی مینیسک است. درصورت پارگی مینیسک قطعات رها شده از آن ممکن است در مفصل زانو گیر کرده و باعث ایجاد محدودیت در حرکت مفصل شوند. منیسک از جنس غضروف سخت و لاستیک مانندی تشکیل شدهاست و بهعنوان یک جاذب شوک بین استخوان قلم پا (تیبیا) و استخوان ران (فمور) عمل میکند. اگر در حالی که منیسک وزن شما را تحمل میکند، بهطور ناگهانی زانوی خود را بپیچانید، منیسک میتواند پاره شود و باعث قفل شدن زانو شود.
آرتروز؛ علت مبتلا به قفل شدن زانو در مبتلایان به بیماری مفصل
قفل شدن مفصل زانو در بیماران مبتلا به التهاب مفاصل زانو موجب درد شدید ناشی از محدودیت حرکت زانو میشود. آرتروز و پیری طبیعی، احتمال قفل شدن زانو را افزایش میدهد. با گذشت زمان، غضروفی که استخوانهای زانو را احاطه کرده است، بهتدریج فرسوده و پاره میشود و قفل شدن زانو را در پی دارد.
استئو کوندریت دیسکان؛ علت دیگر قفل شدن واقعی زانو
بیماری است که غضروف مفصل زانو به طور کامل فرسوده شده و متعاقب آن قطعات استخوان خرد شده در مفصل گرفتار میشود. این وضعیت باعث محدود شدن حرکات مفصل زانو و درد شدید همراه با قفل شدن زانو میگردد. این وضعیت توسط ضعف شدید عضلات ساق پا ایجاد میشود.
شکستگی استخوان درشت نی یا فیبولا؛ دلیل ناگهانی قفل شدن زانو
در این حالت ممکن است تکه استخوان شکسته در مفصل زانو گیر کند و امکان دارد باعث قفل شدن زانو و یا مفصل زانو شود. گاهی علت قفل شدن زانو به دلیل گیر کردن رباط صلیبی پاره شده و یا غضروف کنده شده از مفصل و یا جسم خارجی (لوزبادی) آزاد در مفصل و یا عوارض آرتروز و یا نسج متورم چربی سینویوم داخل مفصلی است. باید بدانید برخلاف تصور عموم همیشه علت قفل شدن زانو، پارگی منیسک نیست.
برای قفل شدن زانو چه باید کرد؟
برای درمان زانو درد ناشی از قفل شدن زانو، باید ابتدا علت عارضه را مشخص کرده و سپس روش درمان مشخص شود.
درمان خانگی؛ رمان قفل شدن زانو با RICE
اگر پارگی مینیسک علت آن باشد، در مرحله اول پزشک RICE را به شما پیشنهاد میکند. RICE نه دارو است و نه جراحی؛ بلکه شامل ۴ اصل مهم است:
- استراحت (Rest): به زانوهای خود یک مرخصی جانانه دهید. هر فعالیتی که باعث درد میشود را متوقف کنید.
- کمپرس یخ یا سرد (Ice): کمپرس سرد باعث تسکین درد و کاهش تورم میشود. حواستان باشد باید کمپرس یخ را به دفعات بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در محل آسیبدیده قرار دهید.
- فشرده سازی (Compression): با استفاده از زانوبندهای طبی و بانداژ مفصل را ثابت نگه دارید. بانداژ را آنقدر سفت نبندید که مانع از جریان خون شود.
- بالا نگه داشتن پا (Compression): هنگام خوابیدن یا دراز کشیدن حتما چند بالش زیر پاهای خود قرار دهید تا پاها کمی بالاتر از سطح قلب قرار بگیرند.
در نهایت چنانکه مشکل برطرف نشود، جراحی زانو انجام میگیرد.
استفاده از زانوبند زاپیامکس برای جلوگیری از قفل شدن زانو
زانوبند زاپیامکس با جدیدترین فناوری روز دنیا تولید و روانـه بازار گشتـه است، با استفاده از این زانوبند به راحتی دردهای ناشی از قفل شدن و دیگر مشکلات زانو به راحتی رفع میشوند. در این محصول آلمانی از 3 تکنولوژی فیزیوتارپی استفاده شده است که هر کدام از آنها اثرگذاری خاصی روی زانو دارند. به عنوان مثال کلاک پالس با ارسال پالسهای الکتریکی منجر به ایجاد ماساژ عضلانی در موضع استفاده میشود.
در نتیجه اسپاسم عضلانی ناشی از آسیب در اثر استفاده از این زانوبند زاپیامکس از بین خواهد رفت. این در حالی است که اولتراسوند موجود در زانوبند زاپیامکس به تسکین درد و از بین رفتن التهاب در این ناحیه کمک خواهد کرد. برای خرید زانوبند زاپیامکس به فروشگاه مدی بازار مراجعه کنید.
روش غیرجراحی درمان قفل شدن زانو
روشهای غیرجراحی میتواند به تنهایی یا حتی پس از انجام عمل جراحی برای درمان قفل شدن زانو مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین انجام هر کدام از این روشها به تشخیص پزشک بستگی دارد.
- مصرف داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSADs)
- مصرف داروهای شُلکننده عضلات
- فیزیوتراپی و انجام تمرینات اصلاحی و کششی
- درمان قفل شدن زانو با طب سنتی و ماساژدرمانی
- تزریق کورتیزون
درمان قفل شدن زانو با ورزش از مهم ترین روشهای درمانی این عارضه
اگر قفل شدن زانو از نوع کاذب باشد، تمرینات ورزشی مناسب میتوانند در درمان آن بسیار باشند.
در صورتی که مشکل جدی مثل پارگی شدید مینیسک و شکستگی نداشته باشید، ورزش، گزینه ای مناسب برای درمان قفل شدن زانوی شماست.
حرکات و برنامههای مورد نیاز را با کمک یک فیزیوتراپ تمرین کنید. با تقویت عضلات پا و ران از طریق ورزش میتوانید به محافظت از مفصل زانو کمک کنید.
معرفی چند تمرین مناسب برای درمان قفل شدن زانو با ورزش:
- کشش همسترینگ
- کشش عضلات چهار سر ران
نشستن روی یک پا بین دو صندلی
- صاف کردن و بالا آوردن پاها به حالت خوابیده روی پشت
درمان قفل شدن پشت زانو
گزینههای درمانی مختلفی برای لخته شدن خون در پشت زانو وجود دارد، که شامل موارد زیر است:
- مصرف داروهای ضد انعقاد
- پوشیدن جورابهای فشاری
- رسیدن و حفظ شاخص توده بدنی متوسط (BMI)
- ورزش منظم هر ساعت یا بیشتر، در صورت امکان، برخیزید و حرکت کنید.
- تغییر وضعیت یا خم کردن پاها در هنگام نشستن طولانی مدت
- نوشیدن مقدار زیادی آب برای هیدراته ماندن
- اجتناب از روی هم زدن پاها برای مدت طولانی
- توقف برای استراحت یا حرکات کششی و پیاده روی در صورت سفر با ماشین، قطار، اتوبوس یا هواپیما
- ترک سیگار، در صورت لزوم