ستون فقرات از 33 مهره تشکیل شده که بین مهره‌ها بالشتک‌های انعطاف پذیری قرار دارد که به آن دیسک‌های بین مرحله‌ای می‌گویند. دیسک‌ها خود از بخشی ژلاتینی تشکیل شده‌اند که درون محفظه‌ای سخت قرار دارند. حال اگر بر اثر ضربه، فشار و یا پوزیشن بد نشستن مایع درون دیسک به دیواره سخت فشار وارد کند و یا باعث پارگی و ریختن مایع درون آن به اعصاب نخاعی شود برآمدگی دیسک کمر و یا پارگی (فتق دیسک کمر) ایجاد می‌شود.
در این مطلب از سایت مدی بازار در مورد دیسک کمر بیشتر صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
علائم دیسک کمر چیست؟ آیا پا درد هم جزء علائم دیسک کمر خطرناک است؟
همانطور که انتظارش را دارید کمر درد یکی از شایع‌ترین و اولین علائمی است که ممکن است فرد را به دیسک کمر مشکوک کند. حال اگر دیسک کمر برآمده یا پاره شده به ریشه‌های عصبی که متصل به عصب سیاتیک هستند فشار وارد کند درد سیاتیک که از کمر شروع می‌شود و تا ساق پا ادامه می‌یابد را تجربه خواهید کرد.
سیاتیک همچنین می‌تواند با احساس گزگز و سوزن سوزن شدن همراه باشد. البته علاوه بر سیاتیک درصورتیکه دیسک کمر باعث فشار به اعصاب مجاور شود احتمال بروز گزگز پا و کمر وجود خواهد داشت. آسیب عصبی ناشی از دیسک کمر می‌تواند به حدی باشد که در حرکت فرد اختلال ایجاد کرده و کنترل ادرار و مدفوع را کاهش دهد. دقت داشته باشید آسیب‌های عصبی در صورت بی‌توجهی می‌تواند دائمی بوده و منجر به فلجی از کمر به پایین شود.
علت بیرون زدگی دیسک در کمر چیست؟ آیا بارداری عامل آن است؟
بیرون زدگی دیسک می‌تواند در هر فردی با هر سن و جنسیتی ایجاد شود. درواقع lumbar disc می‌تواند ناشی از حوادث، سبک زندگی و عوامل ژنتیکی و ارثی ناشی شده باشد. اما مهم‌ترین ریسک فاکتورهای دیسک کمر شامل:
- سن: بیماری دیسک کمر می‌تواند در هر سنی مشاهده شود اما شیوع آن در افراد بالای 50 سال بیشتر است. درواقع با افزایش سن مایع دیسک خشک شده و به اصطلاح دیواره دیسک دچار افتادگی می‌شود. به این ترتیب شرایطی بوجود می‌آید که بیرون زدگی دیسک در آن محتمل‌تر است.
- اضافه وزن: داشتن اضافه وزن به خصوص چاقی شکمی فشار مضاعفی را به ناحیه ستون فقرات وارد می‌کند. همچنین ضعف عضلات شکمی نیز می‌تواند شرایط آسیب بیشتر به دیسک‌های کمر را بوجود بیاورد.
- شغل: ایستادن و نشستن‌های طولانی آن هم در وضعیت نادرست و یا بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند سبب فشار بر دیسک‌ها، جابه‌جایی و یا پارگی آنها شود.
- کم تحرکی: کم تحرکی با کاهش قدرت عضلات و تحلیل آنها می‌تواند زمینه ساز بیرون زدگی و فتق دیسک کمر باشد.
- حرکات اشتباه: بلند کردن اشتباه اجسام و استفاده از عضلات کمر به جای پا می‌تواند باعث فتق دیسک کمر شود.
- ژنتیک: عوامل ژنتیکی می‌تواند یکی از فاکتورهای کلیدی در احتمال ابتلا به lumbar disc باشد.
- بارداری: بارداری از طریق افزایش قوس کمر، افزایش تورم، کم تحرکی، بزرگ شدن شکم و افزایش فشار به کمر و باز شدن مفصل ساکروایلیاک منجر به افزایش شانس احتمال ابتلا به دیسک کمر می‌شود.
تشخیص بیرون زدگی دیسک کمر با معاینه و تصویربرداری
تشخیص بیرون زدگی دیسک کمر فقط با معاینات بالینی و تصویربرداری پزشکی میسر است. پزشک با معاینه بیمار و مشاهده توانایی فرد در راه رفتن می‌تواند تشخیص دهد که آیا بیمار احتمال پارگی lumbar disc را دارد یا نه. برای تکمیل فرآیند تشخیص پزشک معمولاً از تصیربرداری سی تی اسکن و یا ام ار آی استفاده می‌کند.
درمان دیسک کمر؛ معرفی درمان سریع درد دیسک کمر برای افراد مختلف
lumbar disc را می‌توان بسته به نوع فتق دیسک، شدت بیماری و میزان دردی که در بیمار ایجاد می‌کند به روش‌های مختلفی درمان کرد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین روش‌ها برای درمان دیسک کمر اشاره می‌کنیم.
- استفاده از کمربند پلاتینر: خرید پلاتینر با 3 تکنولوژی خاصی که دارد خیلی راحت درد و ناراحتی در کمر را از بین می‌برد. این کمربند به سه تکنولوژی اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس مجهز است.
1. استراحت: استراحت می‌تواند در مراحل اولیه lumbar disc باعث بهبود درد ناشی از دیسک کمر باشد.
2. درمان دارویی: استفاده از انواع داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و استروئیدی در صورت نیاز می‌تواند باعث تسکین درد شود.
3. فیزیوتراپی: فیزیوتراپی با هدف افزایش قدرت عضلات و کاهش فشار روی دیسک‌ها برای بهبود درد دیسک کمر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. آب درمانی (هیدروتراپی): داخل آب وزن بیمار 80 تا 90 درصد کاهش می‌یابد. آب مثل یک حمایت کننده از عضلات و تاندون‌ها عمل می‌کند به همین دلیل در بیماران مبتلا به دیسک کمر راه رفتن در آب با درد و ناراحتی کمتری همراه است. سنگین بودن آب نسبت به هوا باعث می‌شود عضلات در آب بسیار راحتتر از خشکی تقویت شوند.
5. جراحی لیزر: در این روش جراحی دیسک کمر از نور لیزر برای سوزاندن مایع دیسک بیرون زده استفاده می‌شود.
6. آندوسکوپی: اگر بیمار به روش‌های درمانی کم تهاجمی مثل درمان‌های دارویی یا فیزیوتراپی پاسخ ندهد پزشک در برخی مواقع استفاده از روش آندوسکوپی را توصیه می‌کند. در این روش با ایجاد شکافی 8 میلی متری بافت دیسک آسیب دیده خارج شده و مواد دیسک به کمک لیزر تبخیر می‌شود. همچنین برای جلوگیری از نشت مواد دیسک از لیزر برای سفت تر کردن مواد دیسک استفاده می‌شود.
7. عمل جراحی باز دیسک کمر: عمل جراحی باز lumbar disc در مواقعی که دیسک به طور کامل تخریب شده باشد و فشار زیادی بر نخاع و ریشه‌های عصبی وارد شده باشد استفاده می‌شود.
8. ورزش: کم تحرکی باعث بروز ضعف عضلانی و بدنبال آن آسیب به دیسک ستون فقرات می‌شود. ورزش با تقویت عضلات، کشش لیگمان‌های کوتاه شده و تقویت عضلات باعث بهبود و تسکین علائم دیسک کمر می‌شود.
9. تزریق استروئید: تزریق استروئید شامل ترکیبی از داروهای بی‌حسی و کورتیکواستروئید در فضای اپیدورال ستون فقرات است. این روش بشدت در تسکین درد lumbar disc و گردن نقش دارد.
10. تزریق دیسکوژل: دیسکوژل ترکیبی از الکل، سلولز و فلز تنگستن است که وقتی به فضای دیسک تزریق می‌شود باعث تغییر مولکولی در مایع دیسک شده و حجم آن را کم می‌کند. با کاهش حجم مایع فشار به دیواره دیسک کم شده و درنتیجه فشار وارده بر ریشه‌های عصبی نیز کاهش می‌یابد. مایع تزریق شده در داخل دیسک ایمن است و احتمال نشت به فضای بیرونی را ندارد.
11. تزریق ازون: اوزون تراپی یا همان تزریق مولکول o3 به داخل دیسک باعث کاهش حجم مایعات دیسک شده و درنتیجه منجر به کاهش درد ناشی از فتق و یا برآمدگی دیسک می‌شود. اوزون تراپی یک روش بی‌خطر برای درمان پارگی دیسک است. در این روش ارتفاع دیسک تغییر نکرده و برخلاف عمل‌های جراحی در طولانی مدت به سلامت دیسک کمک می‌کند.
یادداشت پایانی
در این مطلب به بررسی دیسک، علائم دیسک کمر و روش‌های درمانی که اغلب برای تسکین درد و بازگرداندن فرد به زندگی عادی به کار گرفته می‌شود را شرح دادیم. از روش‌های درمانی دیسک کمر می‌توان به استفاده از درمان‌های دارویی، درمان‌های موضغی، تزریق و عمل‌های جراحی باز و بسته اشاره کرد، که در شرایط خاص بیمار بنابر توصیه پزشک تجویز می‌شود.