تغییر شکل یا کاهش حجم عضلات پا یکی از مسائلی است که بسیاری از زنان، به‌ویژه در میانسالی یا پس از دوره‌های کم‌تحرکی، با آن روبه‌رو می‌شوند. در نگاه اول ممکن است تصور شود که لاغر شدن پاها نتیجه‌ی رژیم غذایی یا کاهش وزن کلی بدن است؛ اما در واقع، گاهی این اتفاق نشانه‌ی اختلال در عملکرد عصب‌ها، عضلات یا حتی سیستم متابولیک بدن است. علت لاغر شدن پا در زنان همیشه ساده نیست و می‌تواند از یک کم‌تحرکی طولانی گرفته تا بیماری‌های عصبی یا دیسک کمر متغیر باشد.
پزشکان اصطلاح این وضعیت را «آتروفی عضلانی» می‌نامند؛ یعنی کاهش تدریجی توده‌ی عضله در اثر آسیب، بی‌تحرکی یا تغذیه‌ی ناکافی.
به گفته‌ی Mayo Clinic، آتروفی می‌تواند در اثر بیماری‌هایی مانند دیابت، فشردگی عصب یا کمبود مواد مغذی ضروری ایجاد شود و اگر به‌موقع درمان نشود، توان حرکتی فرد را کاهش می‌دهد.
در این مقاله، به‌صورت علمی و درعین‌حال قابل‌فهم بررسی می‌کنیم که چرا پاها در برخی زنان ناگهانی لاغر می‌شوند، رابطه‌ی دیسک کمر با تحلیل عضلات پا چیست، چرا گاهی فقط یک پا نسبت به پای دیگر لاغرتر می‌شود، و این وضعیت تا چه حد می‌تواند نشانه‌ی بیماری باشد. در ادامه همچنین به روش‌های درمان، تقویت عضلات و پیشگیری از تحلیل پاها می‌پردازیم تا بتوانید با شناخت علت اصلی، مسیر بهبود را درست انتخاب کنید.
علت لاغر شدن ناگهانی پا در زنان
لاغر شدن ناگهانی پا در زنان می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات عمیق در بدن باشد. تغییری که گاهی بی‌خطر است و گاهی هشداردهنده‌ی یک اختلال جدی در عضله یا عصب. در این حالت، فرد متوجه می‌شود که پاهایش در مدت کوتاهی حجم خود را از دست داده‌اند یا لباس‌هایش شل‌تر از قبل ایستاده‌اند، در حالی‌که وزن کلی بدن ممکن است تغییر چندانی نکرده باشد. پزشکان این وضعیت را معمولاً نشانه‌ای از تحلیل عضلانی (Muscle Atrophy) می‌دانند.
۱. کمبود تغذیه و از دست رفتن بافت عضله
یکی از شایع‌ترین دلایل، کاهش دریافت پروتئین یا مواد مغذی است. عضلات برای ترمیم و رشد به اسیدهای آمینه نیاز دارند و اگر رژیم غذایی حاوی گوشت بدون چربی، لبنیات، حبوبات یا تخم‌مرغ نباشد، بدن برای حفظ انرژی، از ذخایر عضلانی استفاده می‌کند. این مسئله در زنان بیشتر دیده می‌شود، زیرا به‌طور طبیعی توده‌ی عضلانی کمتری نسبت به مردان دارند.
کمبود ویتامین D، آهن و ویتامین B12 نیز می‌تواند به ضعف عضله و لاغری تدریجی اندام‌ها منجر شود.
بر اساس گزارش Harvard Health، کمبود مزمن ویتامین D و پروتئین، از دلایل مهم آتروفی عضله در زنان میانسال است.
۲. مشکلات عصبی و فشردگی عصب سیاتیک
اگر لاغر شدن پا با احساس گزگز، بی‌حسی یا درد تیرکشنده از کمر تا پا همراه باشد، احتمالاً علت در فشار روی عصب سیاتیک یا عصب فمورال نهفته است. در فتق یا برآمدگی دیسک کمر، بخشی از دیسک روی ریشه‌ی عصب فشار می‌آورد و ارتباط عصبی عضلات پا مختل می‌شود. در نتیجه، عضله سیگنال کافی برای انقباض دریافت نمی‌کند و به‌مرور تحلیل می‌رود.
این نوع لاغری معمولاً در یک پا بیشتر دیده می‌شود و در مراحل پیشرفته، می‌تواند موجب ضعف حرکتی یا حتی لنگیدن شود.
۳. اختلالات هورمونی و متابولیکی
هورمون‌ها نقش کلیدی در حفظ توده‌ی عضلانی دارند. پرکاری تیروئید باعث افزایش سوخت‌وساز بدن و تجزیه‌ی پروتئین‌های عضلانی می‌شود؛ درحالی‌که کاهش استروژن در دوران یائسگی می‌تواند موجب از دست رفتن توده‌ی عضله و تغییر توزیع چربی در بدن شود. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) نیز به‌دلیل نوسانات هورمونی ممکن است در برخی نواحی بدن، از جمله پاها، کاهش یا افزایش حجم ناهمگون را تجربه کنند.
۴. سبک زندگی کم‌تحرک و بی‌نظمی خواب
بی‌تحرکی طولانی‌مدت، نشستن پشت‌میز یا کار اداری مداوم، یکی از دشمنان عضلات پا است. در چنین شرایطی، جریان خون و تحریک عصبی عضله کاهش می‌یابد و بدن به‌مرور سیگنال حفظ حجم عضله را از دست می‌دهد. کم‌خوابی و استرس مزمن هم با افزایش هورمون کورتیزول، فرآیند ترمیم بافت عضلانی را مختل می‌کنند.
۵. بیماری‌های مزمن یا زمینه‌ای
برخی بیماری‌ها مانند دیابت، بیماری سلیاک، یا نارسایی کلیه می‌توانند باعث کاهش تدریجی توده‌ی عضله شوند. در این موارد، لاغری پا تنها یکی از علائم است و معمولاً با خستگی، ضعف عمومی یا تغییر وزن کلی بدن همراه است. به‌ویژه در بیماران دیابتی، نوروپاتی محیطی (آسیب به عصب‌های پا) یکی از عوامل اصلی تحلیل عضله است.
مطالعه بیشتر: علت تکرر ادرار و کمر درد در زنان چیست؟
۶. کاهش ناگهانی وزن یا استرس شدید
در دوره‌هایی از کاهش وزن سریع (مثلاً رژیم‌های سخت، بیماری‌های عفونی یا استرس مزمن)، بدن برای تأمین انرژی به سراغ تجزیه‌ی پروتئین‌های عضله می‌رود. در چنین شرایطی، معمولاً پاها و بازوها بیش از دیگر نواحی لاغر می‌شوند. بازگرداندن حجم عضله در این حالت تنها با مصرف کالری کافی و تمرینات مقاومتی امکان‌پذیر است.
در بخش بعدی، به‌طور مفصل بررسی می‌کنیم که چگونه دیسک کمر می‌تواند باعث لاغری پا شود و چه تفاوتی بین تحلیل عضله ناشی از عصب و تحلیل ناشی از تغذیه وجود دارد.
علت لاغر شدن پا در اثر دیسک کمر
دیسک‌های بین‌مهره‌ای بالشتک‌هایی نرم و انعطاف‌پذیرند که بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند و حرکت بدن را تسهیل می‌کنند. زمانی که یکی از این دیسک‌ها به‌دلیل نشستن طولانی، فعالیت نادرست یا افزایش سن دچار بیرون‌زدگی شود، بر عصب‌های حرکتی پا فشار وارد می‌کند. این فشار مسیر ارتباطی بین مغز و عضله را مختل می‌کند و در نتیجه، عضله فرمان کافی برای انقباض دریافت نمی‌کند. در چنین شرایطی، حجم عضله به‌تدریج کاهش یافته و پا لاغرتر می‌شود؛ وضعیتی که پزشکان آن را آتروفی عضلانی می‌نامند.
Mayo Clinic اشاره می‌کند که در موارد پیشرفته‌ی فتق دیسک، تحلیل عضله پا یکی از نشانه‌های دیررس فشردگی عصب است و نباید نادیده گرفته شود. در واقع هرچه فشار بر عصب طولانی‌تر بماند، احتمال برگشت کامل قدرت عضله کمتر خواهد بود.
تفاوت لاغری پا در اثر دیسک با لاغری ناشی از کاهش وزن
لاغری ناشی از دیسک معمولاً فقط یک پا را درگیر می‌کند و با علائمی مانند درد تیرکشنده از کمر تا ساق، گزگز یا بی‌حسی همراه است.
اما در کاهش وزن یا رژیم‌های غذایی، لاغری به‌صورت متقارن در هر دو پا اتفاق می‌افتد و با ضعف یا بی‌حسی همراه نیست.
شناخت این تفاوت به تشخیص سریع‌تر کمک می‌کند و از پیشرفت تحلیل عضله جلوگیری خواهد کرد.
مطالعه بیشتر: خواص سورنجان برای دیسک کمر
علت لاغر شدن یک پا نسبت به پای دیگر
وقتی یکی از پاها به‌مرور لاغرتر از پای دیگر می‌شود، این موضوع معمولاً اتفاقی نیست و می‌تواند نشانه‌ی اختلال در عصب‌ها یا عضلات حرکتی همان پا باشد. در واقع، بدن تمایل دارد توازن عضلانی را حفظ کند و هر نوع عدم تقارن در حجم عضله‌ها (Muscle Asymmetry) هشداری است از وجود یک مشکل زمینه‌ای.
۱. فشردگی یا آسیب عصب حرکتی
رایج‌ترین علت، آسیب یا فشار بر یکی از عصب‌های حرکتی مانند عصب سیاتیک یا عصب پرونئال (Peroneal nerve) است. این اعصاب پیام‌های حرکتی را از نخاع به عضلات پا می‌فرستند. در اثر دیسک کمر، ضربه، یا نشستن طولانی به‌صورت نامناسب ممکن است مسیر عصبی در یک سمت مختل شود. نتیجه‌ی این اتفاق، کاهش فرمان‌دهی به عضله و تحلیل تدریجی همان پا است.
کلینیک کلیولند گزارش کرده است که ضعف یا آتروفی یک‌طرفه اندام تحتانی معمولاً با بی‌حسی و ضعف حرکتی در همان سمت همراه است و نیاز به بررسی فوری توسط متخصص مغز و اعصاب دارد.
۲. بی‌تحرکی یا استفاده‌ی کمتر از یک پا
گاهی لاغر شدن یک پا به دلیل عدم استفاده از آن رخ می‌دهد. برای مثال، پس از آسیب‌دیدگی زانو یا مچ، افراد تمایل دارند بیشتر روی پای سالم تکیه کنند. همین بی‌تحرکی، حتی در عرض چند هفته، باعث کاهش حجم عضله در پای آسیب‌دیده می‌شود، پدیده‌ای که در فیزیولوژی عضله به آن Disuse Atrophy گفته می‌شود.
۳. علل نادرتر
در موارد خاص، لاغری یک‌طرفه ممکن است ناشی از بیماری‌های عصبی مانند نوروپاتی محیطی، ام‌اس (MS) یا حتی اختلالات جریان خون در اندام‌ها باشد. تشخیص دقیق فقط از طریق معاینه‌ی فیزیکی، تست عصب (EMG) و بررسی سابقه‌ی پزشکی ممکن است.
نکته: لاغر شدن یک پا نسبت به پای دیگر، اگر با ضعف، گزگز یا درد همراه باشد، به‌احتمال زیاد علت عصبی دارد و باید سریع ارزیابی شود. در موارد ساده‌تر، فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی و فعال‌سازی مجدد عضله می‌تواند حجم از‌دست‌رفته را بازگرداند.
مطالعه بیشتر: درد کمر سمت چپ بالای لگن در زنان به چه دلیل اتفاق می‌افتد؟
علت لاغر شدن مچ دست و پا
مچ دست و مچ پا از ظریف‌ترین بخش‌های اندام هستند و حاوی عضلات کوچکی‌اند که به‌طور مداوم برای حرکات ظریف، حفظ تعادل و کنترل مفصل کار می‌کنند. وقتی این عضلات به‌تدریج حجم خود را از دست می‌دهند و استخوان‌ها برجسته‌تر به‌نظر می‌رسند، احتمال وجود یک اختلال عصبی، تغذیه‌ای یا متابولیکی مطرح می‌شود. پزشکان این حالت را «آتروفی عضلات محیطی» می‌نامند.
۱. مشکلات عصبی و نوروپاتی محیطی
یکی از مهم‌ترین علل لاغری در نواحی دوردست بدن مانند مچ‌ها، نوروپاتی محیطی (Peripheral Neuropathy) است. در این وضعیت، عصب‌هایی که از نخاع به اندام‌ها می‌روند، به‌دلیل بیماری‌هایی مانند دیابت، فشردگی عصب یا کمبود ویتامین‌های گروه B دچار آسیب می‌شوند. نتیجه، کاهش تحریک عضلات و در نهایت تحلیل تدریجی آن‌هاست.
به گفته‌ی Harvard Health، نوروپاتی یکی از شایع‌ترین دلایل آتروفی عضلات اندام‌ها در بیماران مبتلا به دیابت یا کمبود ویتامین B12 است.
۲. اختلالات تیروئید و متابولیسم
هورمون‌های تیروئید نقش حیاتی در تنظیم سوخت‌وساز بدن دارند. پرکاری تیروئید می‌تواند با افزایش تجزیه‌ی پروتئین در عضلات باعث لاغری اندام‌ها شود، در حالی‌که کم‌کاری تیروئید معمولاً موجب ضعف و سفتی عضلانی می‌گردد. در هر دو حالت، اختلال متابولیسم سلولی باعث تغییر حجم بافت عضلانی مچ‌ها می‌شود.
۳. ضعف تغذیه و کمبود ویتامین
کمبود دریافت پروتئین، ویتامین D و ویتامین C باعث کاهش تولید کلاژن و قدرت بافت عضله می‌شود. زنان گیاه‌خوار یا افرادی که رژیم‌های محدودکننده‌ی طولانی‌مدت دارند، بیشتر در معرض این نوع تحلیل عضله هستند.
۴. علل دیگر
علاوه بر این موارد، بیماری‌های خودایمنی (مانند لوپوس یا میوزیت)، مصرف طولانی‌مدت داروهای کورتونی، و کاهش جریان خون محیطی هم می‌توانند باعث باریک شدن تدریجی مچ دست و پا شوند.
نکته: اگر لاغر شدن مچ‌ها بدون کاهش وزن کلی بدن رخ دهد، باید به سراغ بررسی‌های عصبی، هورمونی و تغذیه‌ای رفت. درمان موفق معمولاً ترکیبی از اصلاح رژیم غذایی، فیزیوتراپی، و کنترل بیماری زمینه‌ای است. تشخیص زودهنگام می‌تواند از پیشرفت تحلیل عضلات جلوگیری کند.
درمان لاغر شدن پاها؛ براساس علت
درمان لاغر شدن پا به تشخیص علت اصلی بستگی دارد. گاهی مشکل از تحلیل عصبی است، گاهی از کمبود تغذیه یا هورمون‌ها، و در برخی موارد، ترکیبی از هر دو. هدف درمان همیشه بازگرداندن قدرت عضله، افزایش جریان خون و جلوگیری از پیشرفت تحلیل است. پزشکان معمولاً درمان را در سه مرحله دنبال می‌کنند: رفع علت، بازتوانی عضله و اصلاح سبک زندگی.
درمان لاغر شدن پا در دیسک کمر و آسیب عصب
در این حالت، اولویت درمان، کاهش فشار از روی عصب و بازسازی ارتباط عصبی با عضله است.
روش‌های درمانی:
-
فیزیوتراپی تخصصی برای ستون فقرات و پا
-
تحریک الکتریکی عضلات (Electrical Stimulation) جهت فعال‌سازی فیبرهای خاموش
-
ورزش‌های سبک در آب (Hydrotherapy) برای تقویت بدون فشار مکانیکی
-
استفاده از کمربندهای طبی تخصصی مثل کمر بند پلاتینر که با فناوری گرمایش عمقی و پالس‌های الکتریکی (UIC) به بهبود خون‌رسانی عضله کمک می‌کند. بسیاری از کاربران در نظرات درباره کمربند پلاتینر به تسکین قابل‌توجه درد پس از چند هفته استفاده منظم اشاره کرده‌اند. برای آشنایی بیشتر با عملکرد این فناوری و اینکه دقیقاً پلاتینر تراپی چیست؟، یا جهت بررسی نحوه خرید کمر بند پلاتینر، مراجعه به نمایندگی‌های معتبر مانند مدی‌بازار توصیه می‌شود.
-
در موارد شدید، جراحی دیسک برای رفع فشار عصبی
درمان لاغری پا ناشی از کمبود تغذیه یا کاهش وزن شدید
وقتی علت کاهش دریافت مواد مغذی باشد، باید ذخایر عضلانی بدن با تغذیه‌ی هدفمند بازیابی شود.
اصول درمان:
- مصرف پروتئین کافی (حدود ۱.۲ تا ۱.۵ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)
- افزودن منابع غنی از ویتامین D، B12، آهن و اسیدهای آمینه
- استفاده از مکمل‌های پروتئینی تحت نظر متخصص تغذیه
- انجام تمرینات مقاومتی ملایم برای تحریک رشد عضله (مثل اسکوات سبک و پل باسن)
درمان در اختلالات هورمونی یا تیروئیدی
در این موارد، درمان اصلی باید توسط پزشک غدد انجام شود تا تعادل هورمونی بازگردد.
روش‌ها:
- کنترل پرکاری یا کم‌کاری تیروئید با دارو
- اصلاح سطح استروژن یا تستوسترون در زنان یائسه یا مبتلا به PCOS (سندرم تخمدان پلی کیستیک)
- مصرف مکمل‌های کلسیم، منیزیم و ویتامین D برای حفظ توده عضلانی
درمان لاغری پا در اثر بی‌تحرکی یا آسیب فیزیکی
وقتی علت اصلی بی‌تحرکی باشد (مثلاً بعد از آسیب یا گچ‌گیری)، تمرکز بر فعال‌سازی مجدد عضله است.
روش‌ها:
- تمرینات تدریجی با وزن بدن
- پیاده‌روی سبک و حرکات کششی روزانه
- ماساژ درمانی و تمرینات افزایش گردش خون
- برنامه فیزیوتراپی برای بازیابی تعادل عضلانی دو پا
درمان در بیماری‌های عصبی یا مزمن
در بیماری‌هایی مانند ام‌اس، دیابت یا نوروپاتی محیطی، هدف درمان کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آتروفی است.
رویکرد درمانی:
- تنظیم قند خون در دیابت
- استفاده از داروهای محافظ عصب (Neuroprotective Agents)
- تمرینات هدفمند برای تقویت عضلات فعال باقی‌مانده
- مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی برای بهبود عملکرد عصب
نکته: درمان مؤثر لاغر شدن پا نیازمند شناخت علت اصلی است. تغذیه‌ی مناسب، تمرینات پیوسته و فیزیوتراپی منظم در بیشتر موارد می‌تواند حجم عضله را تا حد زیادی بازگرداند. مهم‌تر از همه، صبر و پیوستگی در روند درمان است؛ چراکه بازسازی عضله فرایندی تدریجی است و معمولاً بین سه تا شش ماه زمان می‌برد.
پیشگیری از تحلیل عضلات پا در زنان
پیشگیری همیشه آسان‌تر و مؤثرتر از درمان است. بسیاری از موارد لاغر شدن پا، به‌ویژه در زنان، نتیجه‌ی سبک زندگی کم‌تحرک، تغذیه‌ی ناکافی یا بی‌توجهی به سلامت ستون فقرات است. با چند اقدام ساده اما منظم، می‌توان از تحلیل عضلات پا جلوگیری کرد و توده‌ی عضلانی را در وضعیت سالم نگه داشت.
| حوزه‌ی پیشگیری | اقدام پیشنهادی | توضیحات علمی و کاربردی |
|---|---|---|
| ورزش و تحرک | پیاده‌روی، دوچرخه ثابت، اسکوات سبک، تمرینات کششی | افزایش خون‌رسانی به پاها و تحریک مداوم فیبرهای عضلانی |
| تغذیه‌ی سالم | مصرف روزانه پروتئین کافی (تخم‌مرغ، مرغ، لبنیات، حبوبات) | پروتئین، ماده‌ی اصلی ساخت و ترمیم عضلات است |
| مکمل‌های ضروری | ویتامین D، B12، کلسیم، امگا-۳ (با نظر پزشک) | به بهبود عملکرد عصب و جلوگیری از تحلیل بافت کمک می‌کند |
| اصلاح وضعیت بدن | نشستن با کمر صاف، استراحت بین کارهای طولانی | جلوگیری از فشردگی دیسک کمر و آسیب به عصب سیاتیک |
| مدیریت وزن | حفظ شاخص توده بدنی (BMI) بین ۲۰ تا ۲۵ | چاقی یا کاهش وزن ناگهانی هر دو می‌توانند به تحلیل عضلات منجر شوند |
| خواب و استرس | خواب شبانه ۷ تا ۸ ساعت، تمرینات تنفسی و مدیتیشن | تنظیم هورمون‌های عضله‌ساز (تستوسترون و هورمون رشد) |
| پایش سلامت دوره‌ای | چکاپ سالانه و بررسی عملکرد تیروئید و دیابت | تشخیص زودهنگام بیماری‌های زمینه‌ای تحلیل عضله |
زمان مراجعه به پزشک
اگرچه لاغر شدن پا در بسیاری از موارد به علت‌های ساده‌ای مانند کم‌تحرکی یا رژیم غذایی نامتعادل رخ می‌دهد، اما در برخی شرایط می‌تواند نشانه‌ی یک مشکل جدی‌تر در عصب یا عضله باشد. تشخیص زودهنگام، کلید اصلی پیشگیری از تحلیل دائمی عضلات است.
مواردی که نیاز به بررسی فوری دارند:
- لاغری ناگهانی و یک‌طرفه پا: وقتی فقط یکی از پاها به‌طور محسوس لاغرتر می‌شود، احتمال فشردگی عصب یا دیسک کمر وجود دارد.
- احساس گزگز، بی‌حسی یا درد تیرکشنده از کمر تا ساق: این علائم معمولاً مربوط به فشار عصبی یا نوروپاتی است. (علت کمردرد در سرماخوردگی چیست؟)
- ضعف حرکتی یا لنگیدن: اگر هنگام راه‌رفتن احساس می‌کنید قدرت پا کاهش یافته یا کنترل حرکات دشوار شده، باید ارزیابی عصبی انجام شود.
- کاهش وزن کلی بدون علت مشخص: ممکن است نشانه‌ی اختلال متابولیکی یا بیماری سیستمیک باشد.
- تغییر رنگ یا سردی پا: در موارد نادر، می‌تواند به کاهش جریان خون یا مشکلات عروقی اشاره کند.
پزشک مناسب برای مراجعه
در مرحله‌ی اول، مراجعه به پزشک متخصص مغز و اعصاب یا فیزیوتراپ توصیه می‌شود. در صورت وجود علائم متابولیکی یا تغذیه‌ای، پزشک متخصص غدد یا تغذیه می‌تواند علت را بررسی کند.
طبق توصیه‌ی Harvard Health، هرگونه تحلیل عضله در اندام‌ها که ظرف چند هفته برطرف نشود، باید حتماً توسط پزشک ارزیابی شود.
جمع‌بندی
لاغر شدن پا در زنان پدیده‌ای است که نباید نادیده گرفته شود. این تغییر می‌تواند از یک کاهش ساده‌ی توده‌ی عضله به‌دلیل کم‌تحرکی یا رژیم غذایی نامناسب گرفته تا علائم اختلالات عصبی یا دیسک کمر متغیر باشد. آنچه اهمیت دارد، توجه به الگوی بروز و علائم همراه است؛ اگر این وضعیت ناگهانی، یک‌طرفه یا همراه با ضعف و بی‌حسی باشد، احتمال وجود آسیب عصبی بیشتر است.
از سوی دیگر، عوامل تغذیه‌ای و هورمونی نیز نقش پررنگی در حفظ سلامت عضلات دارند. دریافت ناکافی پروتئین، کمبود ویتامین D و B12، یا تغییرات هورمونی در دوران یائسگی می‌توانند زمینه‌ساز تحلیل عضله شوند. خوشبختانه بیشتر این موارد با اصلاح سبک زندگی، تغذیه‌ی متعادل، تمرینات مقاومتی، و فیزیوتراپی منظم قابل درمان و کنترل هستند.
پزشکان تأکید می‌کنند که تحلیل عضله قابل بازسازی است، به‌شرطی که علت آن به‌موقع تشخیص داده شود. پس اگر متوجه تغییر در اندازه، قدرت یا شکل پاهایتان شدید، تأخیر نکنید و با پزشک مشورت کنید.
با رعایت اصولی که در این مقاله گفته شد، از مراقبت از ستون فقرات گرفته تا تغذیه و فعالیت روزانه می‌توانید سلامت عضلات پا را حفظ کرده و از تحلیل دوباره جلوگیری کنید.
سؤالات متداول
1. علت لاغر شدن ناگهانی پاها چیست؟
لاغر شدن ناگهانی پاها معمولاً ناشی از تحلیل عضله در اثر کم‌تحرکی، کمبود پروتئین، یا آسیب عصبی است. در برخی موارد، پرکاری تیروئید یا دیسک کمر نیز باعث کاهش حجم عضله می‌شود. اگر این وضعیت بدون کاهش وزن کلی بدن رخ دهد، لازم است عصب‌ها و وضعیت متابولیسم بدن توسط پزشک بررسی شوند.
2. چرا یک پا نسبت به پای دیگر لاغرتر می‌شود؟
وقتی فقط یک پا لاغرتر از پای دیگر می‌شود، علت معمولاً آسیب یا فشردگی عصب حرکتی همان سمت است. دیسک کمر، آسیب عصب سیاتیک یا بی‌تحرکی طولانی‌مدت می‌توانند باعث تحلیل عضله‌ی یک‌طرفه شوند. در این حالت، مراجعه به متخصص مغز و اعصاب یا فیزیوتراپی ضروری است تا منبع فشار عصبی شناسایی شود.
3. آیا دیسک کمر می‌تواند باعث لاغر شدن پا شود؟
بله. در فتق یا بیرون‌زدگی دیسک کمر، فشار روی ریشه‌ی عصب‌های حرکتی باعث کاهش تحریک عضله‌ی پا می‌شود. این اختلال در طول زمان منجر به آتروفی عضله یا لاغر شدن پا می‌گردد. درمان با فیزیوتراپی، ورزش‌های تقویتی و در موارد شدید، جراحی انجام می‌شود.
4. علت باریک شدن مچ پا چیست؟
باریک شدن مچ پا معمولاً به‌دلیل تحلیل عضلات و بافت‌های نرم ناحیه است. این وضعیت می‌تواند در اثر نوروپاتی محیطی، کمبود پروتئین، پرکاری تیروئید یا اختلالات جریان خون ایجاد شود. اگر باریکی مچ با ضعف، بی‌حسی یا تغییر رنگ پوست همراه باشد، باید بررسی پزشکی انجام شود.
5. لاغر شدن پا در زنان نشانه چه بیماری‌هایی است؟
در زنان، لاغر شدن پا می‌تواند نشانه‌ی بیماری‌هایی مانند دیابت (نوروپاتی)، ام‌اس، پرکاری تیروئید، یا کمبود شدید ویتامین D و B12 باشد. همچنین فشار عصب ناشی از دیسک کمر یا کم‌تحرکی مزمن نیز نقش دارد. تشخیص دقیق فقط با معاینه‌ی پزشک و انجام تست‌های عصبی و خونی امکان‌پذیر است.