گردن درد عصبی، رادیکولوپاتی را با دیسکوپاتی گردن اشتباه نگیریم

گردن درد عصبی یا رادیکولوپاتی گردنی مشکلی رایج اما اغلب ناشناخته است که می‌تواند با دردهای مزمن، بی‌حسی و اختلال در عملکرد اعصاب همراه باشد.

برخلاف تصور عموم، این نوع درد ناشی از اختلال در عملکرد سیستم عصبی گردن بوده و با دیسکوپاتی گردن که یک مشکل ساختاری در دیسک بین‌مهره‌ای است، متفاوت است. در ادامه به بررسی دقیق‌تر این موضوع، تشخیص، روش‌های درمانی، و تفاوت آن با سایر بیماری‌های گردن خواهیم پرداخت.

گردن درد عصبی چیست؟

گردن درد عصبی معمولاً زمانی بروز می‌کند که یکی از ریشه‌های عصبی در ناحیه گردن تحت فشار یا التهاب قرار گیرد. این وضعیت ممکن است در اثر عواملی مانند استرس مزمن، حرکات تکراری گردن، آسیب‌دیدگی‌های ورزشی یا تصادفات، نشستن‌های طولانی با وضعیت نامناسب بدن، یا بیرون‌زدگی دیسک گردنی ایجاد شود.

علائم آن، برخلاف درد عضلانی که اغلب به صورت موضعی احساس می‌شود، معمولاً به شکل درد تیرکشنده به سمت شانه، بازو یا حتی انگشتان بروز می‌یابد و با علائمی مثل بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن یا ضعف عضلات همراه است. از سوی دیگر، استرس روانی می‌تواند نقش مهمی در تشدید این درد ایفا کند و حتی به‌تنهایی منجر به بروز علائم گردد، چرا که تنش‌های عصبی می‌توانند باعث تحریک عملکرد نادرست اعصاب شوند.

آشنایی با آناتومی گردن؛ رابطه اعصاب گردن و کتف چیست؟

ناحیه ستون فقرات گردنی، از هفت استخوان (مهره‌های C1-C7) تشکیل شده است که توسط دیسک‌های بین مهره‌ای از یکدیگر جدا شده‌اند. این دیسک‌ها به ستون فقرات اجازه می‌دهند آزادانه حرکت کنند و در حین فعالیت به عنوان ضربه‌گیر عمل کنند.

هر استخوان مهره دارای دهانه‌ای است که یک فضای طولی تو خالی ممتد را تشکیل می‌دهد که تمام طول پشت را می‌گذراند. این فضا که کانال نخاعی نامیده می‌شود، ناحیه‌ای است که طناب نخاعی و دسته‌های عصبی از آن عبور می‌کنند. طناب نخاعی در مایع مغزی نخاعی (CSF) قرار می‌گیرد و توسط یک لایه محافظ احاطه شده است.

علائم گردن درد عصبی چیست؟

علائم گردن درد عصبی بسته به ریشه عصبی درگیر می‌تواند متفاوت باشد، اما به‌طور کلی شامل موارد زیر است:

• درد تیرکشنده از گردن به شانه یا بازو
• بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن در انگشتان
• ضعف عضلانی در دست یا بازو
• سردرد در ناحیه پس‌سری یا پشت چشم‌ها (سردرد و گردن درد عصبی)
• احساس فشار روی مهره هفتم گردن

در موارد شدید، این علائم ممکن است با مشکلات حرکتی، اختلال در تعادل یا حتی مشکلات خواب همراه شوند.

علت گردن درد عصبی؟

گردن درد عصبی ممکن است به دلیل فشار مستقیم به ریشه‌های عصبی توسط یک دیسک بیرون‌زده یا استخوان اضافه ایجاد شود، اما گاهی نیز علت آن اختلال در عملکرد سیستم عصبی به دلیل استرس، تنش عصبی یا مشکلات روان‌شناختی است. در این حالت بدون وجود آسیب فیزیکی، فرد احساس درد شدیدی را تجربه می‌کند. در حالت کلی منظور از گردن درد عصبی دو مورد زیر است:

۱. گردن درد عصبی ناشی از مشکلات روانی و استرس زیاد گردن: در این نوع شخص به دلیل فشار‌های عصبی و استرس دچار درد می‌شود. متاسفانه در جامعه امروز این نوع درد گردن بسیار شایع است.

۲. درد عصبی ناشی از فشار یا آسیب به اعصاب این ناحیه: علت این گردن درد را می‌توان در رفتارهای اشتباه و سبک غلط زندگی جستجو کرد. عواملی مانند، نشستن اشتباه، خم شدن بیش از حد در مقابل صفحات گوشی و کامپیوتر، حمل بار سنگین، کفش نامناسب، استرس و… باعث ایجاد این بیماری می‌شوند. در ادامه بعد از معرفی روش‌های تشخیص، برای هر دو نوع گردن درد عصبی راهکارهای درمانی معرفی خواهیم کرد.

روش‌های تشخیص گردن درد عصبی

برای تشخیص دقیق گردن درد عصبی، پزشک معمولاً از ترکیب چند روش استفاده می‌کند:

• تست اسپرلینگ؛ بررسی واکنش گردن به فشار و حرکت

کشیدن گردن، وارد کردن یک فشار ملایم به آن و چرخاندن سر به طرفین از مواردی هستند که در این تست به کار گرفته می‌شوند.

• تصویربرداری با اشعه ایکس

از اشعه ایکس برای تشخیص دادن گرفتگی عصب در گردن و همچنین بررسی کردن تراز بودن مهره‌های گردن استفاده می‌شود.

• سی تی اسکن

برای بررسی استخوان با جزئیات بیشتر از این روش کمک گرفته می‌شود.

• ام آر آی (MRI)

ام آر آی می‌تواند مهره‌ها، اعصاب و بافت‌های نرم را با جزئیات بیشتری نمایش دهد. با کمک این روش نیز می‌توان به بررسی شدت فشار عصبی در گردن پرداخت. همچنین پزشک با کمک ام‌آرآی بررسی می‌کند که آیا فتق دیسک سبب بروز این عارضه شده است یا خیر.

• الکترومایوگرافی (EMG)

اندازه گیری سرعت انتقال تکانه‌های عصبی، برای بررسی وضعیت کار کردن اعصاب استفاده می‌شود. همچنین در صورتی که پزشک مشکوک به گیر کردن عصب باشد، این روش نشان خواهد داد که عصب در کجا دچار فشردگی و یا گیر کردن شده است.

درمان گردن درد عصبی

درمان این نوع درد بستگی به شدت و علت آن دارد. از جمله روش‌های رایج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان خانگی گردن درد عصبی

همانطور که شاید مشخص باشد، بهترین راه درمان خانگی گردن درد عصبی، خودداری از قرار گرفتن در موقعیت‌های اضطراب آور و جلوگیری از ایجاد استرس و اضطراب است. بعضی از فعالیت‌های موثر در این فرایند عبارتند از:

• یوگا: انجام یوگا یک فعالیت عالی برای کمک به کاهش تنش‌های موجود در گردن و شانه است در واقع انجام ۹ هفته یوگا به کاهش درد و بهبود عملکرد فرد در برابر گردن درد منجر می‌شود.
• مدیتیشن: مدیتیشن راه بسیار خوبی در آرام کردن افکار و اضطراب به شمار می‌رود.
• ورزش کردن: ورزش برای بدن و ذهن خوب است و با ترشح اندورفین به کاهش درد و ایجاد حس خوب کمک می‌‌کند.
• ماساژ درمانی: ماساژ با روغن‌های گیاهی و همچنین با برگ نعناع و زنجبیل، استفاده از کمپرس گرم و سرد در تسکین درد موثر است. البته در ماساژ گردن باید بسیار احتیاط کرد زیرا این عضو حساس است و باید مراقب بود تا آسیبی وارد نشود.
• استفاده از گردنبند طبی تاندونک: امروزه در دنیای علم و تکنولوژی روش‌های درمانی بخصوصی وجود دارد که با استفاده آن‌ها به‌راحتی از شر داروها و روش‌های درمانی سخت خلاص می‌شویم. گردنبد تاندونک یکی از تجهیزات پزشکی نوین بازار است که به‌راحتی درد عضلات گردن را تسکین می‌دهد. با خرید و استفاده تاندونک نیازی به صرف وقت، انرژی و هزینه زیاد برای درمان درد نیست.
• اعمال گرما یا یخ: استفاده از کمپرس گرم باعث افزایش جریان خون، کاهش سفتی عضلات و آرام‌سازی اعصاب می‌شود. در مقابل، کمپرس سرد التهاب و درد حاد را کاهش می‌دهد. می‌توان بسته به شرایط، هر دو روش را به‌صورت متناوب استفاده کرد.
• خوابیدن در محلول آب و نمک یا آب گرم:خوابیدن در وان آب گرم یا استفاده از نمک اپسوم (حاوی منیزیم) به کاهش اسپاسم‌های عضلانی، کاهش استرس و تسکین درد کمک می‌کند. این روش به آرام‌سازی کلی بدن کمک می‌کند و برای افرادی با دردهای عصبی خفیف تا متوسط مفید است.
• استفاده از گردنبند برای تسکین درد گردن: پوشیدن گردنبند طبی نرم در زمان‌های خاص، به‌ویژه هنگام رانندگی، کار با رایانه یا خواب، می‌تواند از حرکات مضر گردن جلوگیری کرده و به تسریع بهبودی کمک کند. البته نباید بیش از حد و طولانی‌مدت استفاده شود تا عضلات تضعیف نشوند.

این روش‌ها باعث تسکین درد و بهبود علائم گردن می‌شوند. همچنین پیشنهاد می‌کنیم که از محصولات پیشرفته پزشکی مانند زانوبند زاپیامکس که برای انواع درد زانو مناسب هستند برای گردن خود استفاده کنید. زانوبند زاپیامکس اصلی بهترین انتخاب برای تسکین دردهای مفصلی، عضلانی و بافتی زانو است.

درمان دارویی و پزشکی گردن درد عصبی

برای درمان گردن درد عصبی، روش‌های دارویی و پزشکی معمولاً زمانی به کار می‌روند که درمان‌های خانگی و تغییر سبک زندگی به تنهایی پاسخگو نباشند یا علائم شدیدتر شده باشند. هدف این روش‌ها کاهش التهاب، کنترل درد و بازیابی عملکرد طبیعی اعصاب است. بسته به علت اصلی و شدت علائم، پزشک ممکن است یکی یا ترکیبی از روش‌های زیر را توصیه کند:

• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): پزشک ممکن است در مراحل ابتدایی، داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا سلکوکسیب را تجویز کند. این داروها با کاهش التهاب اطراف ریشه‌های عصبی، به کاهش درد و تورم کمک می‌کنند. استفاده از این داروها معمولاً محدود به یک دوره کوتاه است تا از عوارض گوارشی یا کلیوی جلوگیری شود.
• داروهای مخصوص دردهای عصبی: در مواردی که درد مزمن و عصبی باشد، داروهایی مانند گاباپنتین یا پره‌گابالین (که برای نوروپاتی کاربرد دارند) توسط پزشک تجویز می‌شوند. این داروها مستقیماً روی سیستم عصبی تأثیر گذاشته و در کاهش احساس سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی و درد تیرکشنده مؤثر هستند.
• تزریق به نقاط ماشه‌ای (Trigger Point Injection): در بیمارانی که درد به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهد، تزریق به نقاط ماشه‌ای یکی از گزینه‌های مؤثر است. این روش شامل تزریق داروی بی‌حسی یا کورتون در نقاط خاصی از عضلات گردن است که دچار تنش یا اسپاسم شده‌اند. این تزریقات باعث آزادسازی عضلات و کاهش فشار بر عصب‌ها می‌شوند.
• تزریق اپیدورال: در موارد پیشرفته‌تر یا دردهای شدید، تزریق داروهای استروئیدی در فضای اپیدورال (اطراف نخاع) برای کاهش التهاب عصب‌های فشرده‌شده توصیه می‌شود. این روش معمولاً به صورت سرپایی و تحت هدایت تصویربرداری انجام می‌شود.
• فیزیوتراپی تخصصی گردن: فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین درمان‌ها برای گردن درد عصبی است. تکنیک‌هایی مانند تمرینات کششی، تقویت عضلات گردن، اصلاح وضعیت بدن، تحریک الکتریکی (TENS) و درمان دستی توسط فیزیوتراپیست، می‌توانند به بهبود دامنه حرکتی، کاهش درد و پیشگیری از بازگشت مجدد علائم کمک کنند.

درمان گردن درد عصبی با روش‌های طب سنتی

طب سنتی می‌تواند به‌عنوان یک درمان مکمل در کنار روش‌های پزشکی مدرن، نقش مؤثری در کاهش علائم گردن درد عصبی ایفا کند. این روش‌ها عمدتاً با تمرکز بر آرام‌سازی سیستم عصبی، کاهش التهاب و بهبود گردش خون در ناحیه گردن عمل می‌کنند. البته این درمان‌ها باید با احتیاط و ترجیحاً زیر نظر متخصص طب سنتی یا پزشک معالج استفاده شوند.

• ماساژ با روغن‌های گیاهی ضد التهاب: ماساژ گردن با روغن‌هایی مانند روغن نعناع، زنجبیل، اسطوخودوس یا روغن سیاه‌دانه می‌تواند موجب کاهش تنش عضلانی، افزایش جریان خون موضعی و تسکین دردهای عصبی شود. این روغن‌ها دارای خواص ضدالتهابی و آرام‌بخش طبیعی هستند و استفاده منظم از آن‌ها می‌تواند در کنترل درد مزمن مفید باشد.
• استنشاق بخار گیاهان آرام‌بخش: استفاده از بخور گیاهانی مانند بابونه، اسطوخودوس، رزماری یا گل گاوزبان می‌تواند به کاهش اضطراب و تنش‌های عصبی که عامل تشدید درد گردن هستند کمک کند. بخور این گیاهان از طریق سیستم تنفسی و تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی، به ایجاد آرامش عمومی بدن کمک می‌کند.
• حمام گرم با نمک دریایی یا نمک اپسوم: گرفتن حمام گرم همراه با نمک دریایی طبیعی یا نمک اپسوم (حاوی منیزیم) یکی از روش‌های رایج در طب سنتی برای کاهش درد و اسپاسم عضلات گردن است. این روش می‌تواند باعث کاهش التهاب، بهبود خواب و آرام‌سازی عضلات ناحیه گردن شود.
• استفاده از دمنوش‌های آرام‌بخش: مصرف دمنوش‌هایی مانند سنبل‌الطیب، گل گاوزبان، بادرنجبویه و زعفران می‌تواند به کاهش استرس، آرام‌سازی سیستم عصبی و در نتیجه کاهش دردهای عصبی کمک کند. این گیاهان اثر آرام‌بخش دارند و در طب سنتی برای بهبود اختلالات عصبی و تنش‌های عضلانی تجویز می‌شوند.
• بادکش و حجامت (با احتیاط و مشاوره پزشک): در برخی موارد، بادکش خشک یا حجامت موضعی زیر نظر متخصص طب سنتی ممکن است برای بهبود گردش خون و کاهش التهاب‌های عصبی مفید باشد. این روش‌ها باید با دقت و فقط در موارد خاص استفاده شوند.

چه روش‌هایی برای جلوگیری از بروز گردن درد عصبی وجود دارند؟

برای پیشگیری از گردن درد عصبی بهتر است توجه ویژه‌ای به موارد زیر داشته باشید:

1. عادت‌های ناسالمی مانند استعمال سیگار و دخانیات، خوردن کافئین قبل از خواب و … را ترک نمایید.
2. وضعیت بدنی مناسبی در محل کار خود و دیگر فعالیت‌های خود داشته باشید.
3. سعی کنید راهکارهایی را برای کاهش استرس خود اعمال کنید.
4. از مصرف روزانه 8 لیوان آب غافل نشوید.
5. اجسام سنگین را بلند نکنید.
6. سعی کنید در مدت زمان طولانی در یک حال خاص قرار نگیرید. در صورتی که به دلیل شغل خود مجبور به نشستن در ساعات طولانی پشت میز خود می‌باشید، بهتر است هر چند وقت یک بار از پشت میز خود بلند شوید و استراحتی کنید.
7. در زمان خواب از یک بالش استاندارد استفاده داشته باشید.
8. ورزش کردن به طور منظم و مرتب کمک مؤثری برای شما خواهد بود.
9. حرکات یوگا نقش بسیار مؤثری در کاهش و رفع تنش و استرس دارد.

کلام آخر درباره گردن درد عصبی

شاید از خودتان بپرسید چه رابطه‌ای بین استرس و درد گردن وجود دارد؟ در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که استرس آثار مخربی در روح و روان ما دارد. گردن درد و عوارض ناشی از آن، تنها یکی از عوارض استرس و تنش‌های عصبی است.

گردن درد عصبی نیز یکی از بیماری‌هایی است که در نتیجه استرس و اضطراب زیادی و بیش از اندازه ایجاد می‌شود. اما می‌توان با کنترل استرس و انجام برخی فعالیت‌ها از بروز گردن درد عصبی جلوگیری کرد. 

سوالات متداول درباره گردن درد عصبی