مراقبت بعد از عمل مینیسک زانو یکی از مقوله‌های مهم تر از خود جراحی مینیسک است که در ترمیم یا برداشت بخش‌های آسیب‌دیده از بافت مینیسک باید لحاظ شود. پس از انجام عمل مینیسک زانو، مراقبت و فیزیوتراپی مناسب بسیار مهم است تا بهبودی بهتر و سریع‌تر در زانوی بیمار رخ دهد. همچنین، تاکید بر اهمیت هماهنگی با پزشکان و متخصصان فیزیوتراپی به منظور تنظیم برنامه‌های متناسب با شرایط و نیازهای هر بیمار انجام می‌شود.
مینیسک به عنوان بافتی که وظیفه جذب شوک و تعادل در زانو را دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. عمل منیسک به منظور درمان مینیسک زانو انجام می‌شود. مدی بازار در این مقاله، از مراقبت‌های ابتدایی گرفته تا مراقبت‌های خانگی، فیزیوتراپی و همه جنبه‌های لازم برای بهبودی بهینه بیمار را پوشش می‌دهد. با ما همراه باشید
عمل درمان مینیسک زانو چگونه انجام می‌شود؟
رایج ترین روش برای درمان پارگی مینیسک، آرتروسکوپی زانو است. آرتروسکوپ یک لوله نازک با نور کوچک و دوربین فیلمبرداری در انتهای آن است. این دوربین تصاویر ویدئویی را از داخل زانوی شما روی مانیتور پخش می کند. آرتروسکوپی به عنوان درمانی کم عوارض و معمولا کوتاه مدت شناخته شده است. چرا که عمل آرتروسکوپی معمولا کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. از یک ساعت طول می‌کشد. مراحل آرتروسکوپی برای درمان مینیسک زانو در لیست زیر نگارش شده است:
- ابتدا بیهوشی می‌شوید و جراح پوست زانوی شما را به منظور جلوگیری از وارد شدن باکتری به زانو تمیز می‌کند.
- جراح چند برش کوچک در زانوی شما به نام پورتال یا تونل ایجاد می کند.
- در سومین گام، ابزار آرتروسکوپ توسط پزشک را در محل برش قرار میگیرد.
- پزشک جراح به وسیله آرتروسکوپ به پارگی نگاه کرده و عمل درمان مینیسک زانو را شروع می‌کند.
- بخش پاره شده مینیسک را دوباره به هم می دوزد تا بتوانند خود به خود بهبود یابند. البته در مواردی پارگی شدید باشد، مینیسک برداشته شده و بافتی جدید جایگزین آن می‌شود.
- هنگامی که ترمیم منیسک به اتمام رسید، جراح تونل‌ها را با بخیه می‌بندد. سپس زانوهای شما باندپیچی می‌شود.
جالب است بدانید؛ به دلیل نوع پارگی، شدت آسیب و خونریزی، کمتر از 10 درصد پارگی ها واقعا قابل ترمیم هستند.
عوارض آرتروسکوپی مینیسک زانو
پس انجام آتروسکوپی زانو، برای چند روز زانوی شما متورم خواهد شد. همچنین در اطراف تونل هایی که پزشک برش داده، بی‌حس خواهید داشت. بیشتر این موارد طی چند روز از بین می رود. به زودی باید شاهد بهبودی در زانوی خود باشید. در مورادی که مراقبت بعد از عمل مینیسک زانو به خوبی انجام نشود، ممکن است دچار عوارض بسیاری نادری از آرتروسکوپی شوید که شامل موارد زیر می‌شود:
- لخته شدن خون در زانو
- خونریزی
- عفونت
- آسیب به اعصاب و عروق خونی نزدیک زانو
- سفتی در مفصل
مراقبت خانگی بعد از عمل مینیسک زانو
پس از انجام جراحی مینیسک زانو، بیمار با گذشت چند ساعت ترخیص شده و روانه خانه می‌شود. گفتنیست که بیمار در دوره نقاهت تحت نظر پزشک جراح و فیزیوتراپیست خواهد بود. البته پزشکان پس از اتمام جراحی مجموعه ایی از توصیه‌ها از قبیل فعالیت محدود، کمک گرفتن از عصا و پوشیدن زانوبند‌های طبی، تغذیه مناسب، تمرینات توانبخشی و مصرف داروها را به بیماران می‌دهد. با ما برای آشنایی با برخی از مراقبت های لازم بعد از عمل مینیسک زانو همراه باشید.
1. استفاده از زانوبند زاپیامکس برای تسکین درد و تسریع روند بهبودی
زانوبند زاپیامکس محصولی آلمانی است که به 3 تکنولوژی اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس مجهز است. این محصول با کمک تکنولوژی‌هایی که دارد به راحتی درد را در این ناحیه تسکین خواهد کرد. از دیگر مزایای استفاده از زانوبند زاپیامکس اصلی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- افزایش گردش خون در محل استفاده
- بهبود اکسیژن‌رسانی و تغذیه با مواد مغذی
- تقویت عضلات زانو
- تاثیرگذاری بر درد و آسیب‌های ایجاد شده
- تسریع روند درمان با کاهش درد و تغذیه بافت‌های آسیب‌دیده با مواد مغذی
به همین دلیل بعد از جراحی زانو استفاده از زانوبند zapiamax عالی خواهد بود. فقط برای مشخص کردن زمان شروع استفاده از این زانوبند حتما با پزشک خود مشورت کنید. زیرا نیاز است که زخم ناشی از جراحی بهبود یابد.
2. فعالیت‌های محدود بعد از عمل؛ مراقبت بعد از عمل مینیسک زانو شامل چی مواردی می‌شود؟
بعد از عمل مینیسک زانو استرحات کنید. ممکن است در ساعات اولیه به علت تاثیر داروهای بی حسی خسته باشید. در این مدت بدن شما به خواب کافی نیاز دارد. به علت زمانی که احساس خستگی می کنید استراحت کنید. خواب کافی به بهبود وضعیت زانوی شما کمک می کند. همچنین برای راه رفتن و ایستادن از عصا و واکر استفاده کنید تا فشار وزن شما موجب پارگی مینسک ترمیم شده نشود. جالب است بدانید فشار وزن کل بدن را زانوهای شما تحمل می‌کنند.
به چگونگی حالت خواب نیز توجه کنید. البته پزشکان نحوه خوابیدن بعد از عمل مینیسک زانو را به شما توضیح می‌دهند. بایستی زانوهای شما رو به بالا باشند اما خم نشوند. برای انجام این کار یک کوسن یا بالش نرم زیر پای خود قرار دهید. این امر موجب عدم لخته شدن خون در زانوی شما می‌شود. البته توصیه می‌شود در چند روز اول پای خود را روی بالش بگذارید.
تا 2 روز پس از عمل دوش نگیرید. پس از گذشت مدت مشخص شده با مشاوره پزشک دوش بگیرید اما مراقب بانداژ زانو باشید تا با آب در تماس نباشد. می‌تواند روی یک صندلی بنشینید و دوش بگیرید تا فشار کمتری به زانو‌هایتان وارد شود. اگر بریس داشته باشید یا از عصا استفاده کنید می توانید بایستید. تا زمانی که پزشکتان بگوید که می توانید، روی پای خود وزن نگذارید. می توانید برای انجام کارهای روزانه در خانه حرکت کنید.
بسیاری از بیماران پرسش‌هایی در خصوص رانندگی بعد از عمل مینیسک زانو می‌پرسند. زمانی که از عصا یا زانوبند و داروهای مسکن استفاده نمی‌کنید و تا حدودی روی زانوی خود کنترل دارید، می‌توانید رانندگی کنید. معمولا پس از گذشت دو الی شش هفته بسته به وضعیت زانوی شما رانندگی مجاز خواهد شد.
3. تعذیه بعد از عمل مینیسک زانو؛ رژیم غذایی
می توانید از رژیم غذایی معمولی خود استفاده کنید. سعی کنید پس از جراحی زانو، از غذاهای ملایم و کم چرب مانند برنج ساده، مرغ کبابی، ماهی، نان تست و ماست استفاده کنید. به مقدار زیاد مایعات بنوشید. مصرف میوه و آبمیوه‌های طبیعی را فراموش نکنید
ممکن است متوجه شوید که حرکات روده شما بلافاصله پس از جراحی منظم نیست. این رایج است. سعی کنید از یبوست و زور زدن با حرکات روده جلوگیری کنید. ممکن است بخواهید هر روز یک مکمل فیبر مصرف کنید. اگر بعد از چند روز اجابت مزاج نداشتید، از پزشک خود در مورد مصرف یک ملین خفیف سوال کنید.
4. داروهای ضد التهابی؛ تسکین دهنده درد پس از جراحی
برای کاهش درد ناشی از زخم‌ها و جلوگیری از عفونت جراح برای شما تعدادی دارو و مسکن تجویز می‌کند. همچنین پزشک به شما خواهد گفت که آیا و چه زمانی می توانید این داروها را مصرف کنید و چه زمانی مصرف آنها را قطع کنید. پس از مصرف داروهای قبلی، در صورت نیاز دستورالعمل هایی در مورد مصرف داروهای جدید دریافت خواهید کرد. به خاطر داشته باشید فقط به این دلیل که پس از مصرف داروها احساس بهتری دارید مصرف آنها را قطع نکنید. گفتنیست که قطع مصرف دارو باید طبق دستور پزشک باشد.
داروهای مسکن بدون نسخه اعم از دیکلوفناک، ناپروکسن، استامینوفن و ایبوپروفن برای مراقبت بعد از عمل مینیسک زانو نیز می‌توانید مصرف کنید. البته بهتر است قبل از مصرف این مسکن‌ها با پزشک خود مشورت کنید و در صورت موافقت پزشک آن را مصرف کنید.
5. مراقبت از بخیه و جای زخم جراحی در مراقبت بعد از عمل مینیسک زانو مهم است
اگر روی برش های خود بانداژ دارید، بانداژ را تمیز و خشک نگه دارید. دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید. برخی از پزشکان می خواهند قبل از برداشتن آن شما را ببینند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به شما اجازه دهند دو تا سه روز پس از عمل آن را بردارید. اگر چسب‌های بخصوصی بر روی برش ها دارید، به آنها تا زمانی که از بین می‌روند هیچ دستی نزنید و نواحی اطراف آن را تمیز و خشک نگه‌دارید.
6. فیزیوتراپی و ورزش؛ اساسی ترین رکن مراقبت بعد از عمل مینیسک زانو
پس از عمل مینیسک زانو، فیزیوتراپی به عنوان یک بخش اساسی از مراقبت بعد از جراحی می‌آید. این فرآیند به کمک حرکات و تمرینات مشخص، انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات را بهبود می‌بخشد و به ایجاد بازگشت به فعالیت‌های روزانه کمک می‌کند. به طور کلی، توصیه می‌شود که برنامه فیزیوتراپی را با پزشک یا متخصص فیزیوتراپی خود هماهنگ کرده و به دقت اجرا کنید. تمرینات شامل تقویت عضلات اطراف زانو، بهبود تعادل و انعطاف‌پذیری مفاصل و عضلات هستند.
در اولین جلسات از فیزیوتراپی درد زیادی در زانوهای خود احساس خواهید کرد. اما این درد نشان دهنده نقص در زانو نیست بلکه موجب جلوگیری از سفت شدن زانو می‌شود. در صورتی که زانوی شما سفت شود روند درمان بسیار طولانی خواهد بود. روان و صاف شدن زانو نیازمند چهارسر هایی قدرتمند است. تعدادی از تمرینات فیزیوتراپی برای بازگشت قدرت به زانوهای شما، نگارش شده است.
1) تقویت عضلات چهار سر ران
عضلات چهار سر که در بالای زانو و ران شما قرار دارند، نقش مهمی در استواری زانو ایفا می‌کنند. شما می‌توانید با انجام این تمرینات به تقویت این عضلات و بهبود سریع‌تر زانوی خود کمک کنید.
- در اولین قدم بنشینید و پاهای خود را دراز کنید.
- سپس، عضلات چهارسر را سفت یا به اصطلاح منقبض کنید.
- بعد از انقباض زانوها را به سمت پایین فشار دهید
- عضلات خود را به مدت 4 ثانیه در حالت انقباض نگه‌داشته سپس 3 ثانیه استراحت کنید.
- این تمرین به صورت 10 تکرار و 3 ست انجام دهید. می‌تواند روزانه سه بار این تمرین را در خانه نیز انجام دهید.
2) بلند کردن پاها به صورت مستقیم
- به پشت دراز بکشید و زانوی خود را خم کنید.
- سپس پای صاف را تا سطح خم ران بالا ببرید و به موقعیت قبلی خود بازگردید
- پاهای خود را 4 ثانیه بالا نگه‌دارید و هر بار 3 ثانیه استراحت کنید.
- 3 ست 10 تکراری می‌تواند بر افزایش دامنه حرکتی زانو موثر باشد.
- می‌توانید این تمرین را مانند تمرین قبلی سه مرتبه در روز انجام دهید.
3) تقویت عضلات ساق پا
عضلات ساق پا محافظان خوبی برای زانو و پشت زانوها هستند. با انجام تمرینات زیر و تقویت این عضلات به تسریع روند ریکاوری زانو کمک کنید.
- بایستید و از صندلی برای حفظ تعادل استفاده کنید.
- روی انگشتان پا، با دامنه کامل بالا بیایید.
- به موقعیت شروع برگردید و تکرار کنید.
- حالت انقباض ماهچیه ساق را به مدت 4 ثانیه نگه دارید و بین ست ها 3 ثانیه استراحت کنید.
- 3 ست با 10 تکرار انجام دهید.
7. یخ؛ ساده روش مراقبت بعد از عمل مینیسک زانو
برای تسکین درد و تورم پس از عمل مینیسک زانو، هر بار 10 تا 20 دقیقه یخ یا کیسه سرد روی زانوی خود قرار دهید. این کار را هر چند ساعت یک بار انجام دهید. برای راحتی بیشتر یک پارچه نازک بین یخ و پوست خود قرار دهید. تا سرمای یخ پوست شما را اذیت نکند.
به مدت 3 روز پس از جراحی، پای خود را روی یک بالش قرار داده و روی آن یخ بگذارید. در این حین سعی کنید آن را بالاتر از سطح قلب خود نگه دارید که به کاهش تورم کمک می کند.
راه رفتن بعد از عمل رباط صلیبی و مینیسک
اکثر افراد بلافاصله پس از جراحی مینیسک می توانند با عصا راه بروند. بسیاری از آنها در عرض شش تا هشت هفته به فعالیت های عادی باز می گردند. البته اگر شغل شما فعالیت فیزیکی زیادی دارد، ممکن است برای بهبودی به مرخصی بیشتری نیاز داشته باشید.
چرا که ممکن است 6 ماه طول بکشد تا زانوی شما به اندازه کافی برای کارهای فیزیکی سخت یا ورزش های خاص قوی شود. شما باید قدرت و حرکت مفصل خود را با تمرینات توانبخشی تقویت کنید. با گذشت زمان، زانوی شما به احتمال زیاد قوی تر و پایدارتر از قبل از جراحی خواهد شد.
نکات پایانی
در انتها، باید توجه داشت که بسته به هر فرد و شدت آسیب جراحی سخت یا آسان تر باشد. مراقبت بعد از عمل مینیسک زانو باید به توصیه‌های پزشک و متخصصان در زمینه ارتوپدی تطبیق یابد. اطمینان از مراقبت درست و رعایت دستورات پزشک می‌تواند بهبودی سریع‌تر و موثرتر را تسهیل کند و به بازگشت به فعالیت‌های روزانه کمک کند.
همچنین تمرینات توانبخشی بخش مهمی از درمان شما هستند. اولین تمرینات به شما کمک می کند تا حرکت زانوی خود را بهبود بخشیده و قدرت عضلانی خود را بازیابی کنید. اینکه چقدر زود می توانید به ورزش یا ورزش بازگردید بستگی به این دارد که چقدر برنامه توانبخشی خود را دنبال می کنید و زانو چقدر خوب می شود. پزشک یا فیزیوتراپیست به شما ایده می دهد که چه زمانی می توانید به این فعالیت ها بازگردید.
سوالات متداول در مورد مراقبت بعد از عمل مینیسک زانو
1. آیا می‌توان پس از عمل مینیسک زانو رانندگی کرد؟
بسته به نظر پزشک و شرایط زانوهای شما مدت زمان اینکه چه وقتی می‌توانید رانندگی کنید متغیر است. اما معمولا پزشکان بین چهار الی شش هفته پس از جراحی به شما اجازه رانندگی های کوتاه مدت را می‌دهند.
2. عمل مینیسک زانو چه عوارضی دارد؟
جراحی آرتروسکوپی یکی از ایمن و کم تهاجم‌ترین جراحی های دنیاست که عوارض نادری مانند لخته شدن خون دارد. می‌توانید با خیالی آسوده زانوهای خود را درمان کنید.
3. چه مسکن‌های برای تسکین درد زانو مصرف کنیم؟
می‌توان مسکن‌های ضدالتهابی مانند ایوبپروفن و استامینوفن که نیازی به نسخه پزشک ندارند را برای کاهش تورم و درد زانو مصرف کرد.
4. آیا میوه‌ها در ترمیم زخم و مینیسک زانو تاثیر گذارند؟
بله، میوه‌های مانند آناناس و موز که سرشار از ویتامین‌ها هستند را می‌توانید برای بهوبد سریع تر زانو‌هایتان مصرف کنید.
5. چه مدت بعد از جراحی می‌توانیم به صورت حرفه‌ای ورزش کنیم؟
اینکه چقدر زود می توانید ورزش کنید بستگی به این دارد که چقدر برنامه توانبخشی خود را دنبال می کنید و روند درمان تا چقدر پیش می‌رود، معمولا بین سه تا شش ماه می‌توانید ورزش های خود را به صورت حرفه‌ایی دنبال کنید.
6. در صورت بدتر شدن زانو، چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که احساس گرفتگی یا قفل شدن در زانو، تورم بی حسی و سوزن سوزن شدن در زانو دارید.