مقدمه
قفل شدن زانو یکی از مشکلات رایج در بین افراد مختلف است که میتواند به شدت کیفیت زندگی را کاهش دهد. زمانی که زانو قفل میشود، فرد نمیتواند به راحتی آن را خم یا راست کند و انجام فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن، بالا رفتن از پلهها یا نشستن دچار اختلال میشود. این عارضه ممکن است به صورت موقت یا مزمن رخ دهد و دلایل متعددی میتواند پشت آن باشد.
برای درمان موفق قفل شدن زانو، ابتدا باید علت اصلی این مشکل را شناسایی کرد و سپس با روشهای درمانی مناسب، به رفع آن پرداخت. در این مقاله از سایت مدی بازار، تمامی جوانب قفل شدن زانو، از علل گرفته تا روشهای درمان و پیشگیری، به صورت جامع و علمی بررسی شده است.
قفل شدن زانو چیست؟
زانو بزرگترین مفصل بدن است که وظیفه اتصال ران به ساق پا را برعهده دارد و در حرکاتی مانند خم شدن و راست شدن پا نقش حیاتی ایفا میکند. قفل شدن زانو زمانی رخ میدهد که این مفصل به دلایل مختلف قادر به انجام حرکات طبیعی خود نباشد و حس گیر کردن یا گیر کردن جسمی درون مفصل را مانند رگ به رگ شدن زانو ایجاد کند.
قفل شدن زانو دو نوع اصلی دارد:
1. قفل شدن کاذب زانو
در این حالت، حرکت زانو به دلیل اسپاسم یا گرفتگی موقت عضلات محدود میشود. در حقیقت هیچ مانع فیزیکی درون مفصل وجود ندارد، اما درد باعث انقباض عضلات و محدود شدن حرکات زانو میشود. این حالت معمولاً گذراست و با استراحت یا ماساژ قابل رفع است.
2. قفل شدن واقعی زانو
این نوع قفل شدن به دلیل وجود مانع مکانیکی درون مفصل ایجاد میشود؛ مانند پارگی منیسک، گیر کردن غضروف یا قطعهای از استخوان که مانع حرکت زانو میشود. این حالت جدیتر است و معمولاً نیاز به درمان تخصصی و گاهی جراحی دارد.
علائم قفل شدن زانو
علائم قفل شدن زانو بسته به نوع و شدت مشکل ممکن است متفاوت باشد، اما رایجترین نشانهها عبارتند از:
-
ناتوانی در خم یا راست کردن زانو
-
احساس سفتی و خشکی در مفصل
-
درد شدید هنگام حرکت دادن زانو
-
گیر کردن زانو در یک حالت خاص
-
تورم و التهاب در ناحیه زانو
-
حساس شدن زانو به لمس
-
در موارد عفونت، بروز تب و لرز
-
شنیدن صدای خرد شدن یا ساییدگی در زانو (به ویژه در پارگی مینیسک)
علل قفل شدن زانو
قفل شدن زانو میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد که بسته به نوع قفل شدن (کاذب یا واقعی) متفاوت است.
علت قفل شدن کاذب زانو
-
آسیب دیدگی زانو: ضربههای شدید یا آسیبهای مکرر میتوانند باعث التهاب و درد شوند که منجر به اسپاسم عضلانی و قفل شدن موقت زانو میشود.
-
التهاب: التهاب ناشی از آرتروز یا سایر بیماریهای مفصلی میتواند باعث تورم و گرفتگی عضلات اطراف زانو شود.
-
سندرم پلیکا: التهاب یا ضخیم شدن پلیکا (بافت پوششی مفصل) که باعث گیر کردن موقت و درد زانو میشود.
-
عوارض بعد از عمل زانو: در برخی موارد، پس از جراحی زانو، گرفتگی و قفل شدن موقتی ممکن است رخ دهد.
-
کندرکلسیوز: بیماری شایع در زنان مسن که به دلیل رسوب کلسیم در مفاصل باعث قفل شدن زانو میشود.
علت قفل شدن واقعی زانو
-
پارگی مینیسک: آسیب به غضروفهای محافظ بین استخوانها که میتواند قطعاتی را در مفصل رها کند و باعث گیر کردن زانو شود.
-
آرتروز: فرسایش غضروف مفصل که موجب درد، التهاب و محدودیت حرکت میشود.
-
استئوکندریت دیسکان: شرایطی که در آن قطعات استخوانی یا غضروفی در مفصل آزاد شده و باعث قفل شدن آن میشوند.
-
شکستگی استخوان: قطعات شکسته شده استخوان میتوانند در مفصل گیر کرده و باعث اختلال حرکتی شوند.
-
گیر کردن رباط یا غضروف: رباط صلیبی یا غضروفهای آسیب دیده ممکن است به داخل مفصل رفته و زانو را قفل کنند.
مقاله پیشنهادی: مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو
علت قفل شدن پشت زانو
-
لخته خون: اختلال در گردش خون میتواند باعث تجمع لخته و گرفتگی پشت زانو شود که نیازمند درمان اورژانسی است.
-
داروها: برخی داروها مانند قرصهای ضد بارداری یا هورمون درمانی ممکن است ریسک لخته شدن را افزایش دهند.
-
افزایش سن و کاهش جریان خون: عامل موثر در افزایش احتمال گرفتگی در پشت زانو.
روشهای تشخیص قفل شدن زانو
-
معاینه فیزیکی: ارزیابی دامنه حرکتی، درد و تورم زانو توسط پزشک.
-
تصویربرداری: استفاده از MRI برای مشاهده دقیق غضروف، رباطها و سایر ساختارهای داخلی زانو.
-
اشعه ایکس: برای بررسی شکستگی و وضعیت استخوانها.
-
آزمایش مایع مفصلی: در صورت شک به عفونت یا بیماری التهابی.
درمان قفل شدن زانو
درمان خانگی و روش RICE
-
استراحت: خودداری از فعالیتهای سنگین و آسیبزننده
-
کمپرس سرد: استفاده از یخ برای کاهش تورم و درد، هر 2 تا 4 ساعت به مدت 15 تا 20 دقیقه
-
فشرده سازی: استفاده از زانوبند یا بانداژ مناسب برای حمایت از مفصل
-
بالا نگه داشتن پا: قرار دادن پاها روی بالشت برای کاهش تورم
استفاده از زانوبند زاپیامکس
زانوبند زاپیامکس با تکنولوژیهای فیزیوتراپی مثل کلاک پالس و اولتراسوند به کاهش درد و التهاب کمک کرده و با ماساژ عضلات، اسپاسم را رفع میکند.
درمان غیرجراحی
-
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
-
داروهای شلکننده عضلات
-
فیزیوتراپی و تمرینات کششی تخصصی
درمان ورزشی
تمرینات کششی و تقویتی عضلات اطراف زانو شامل:
-
کشش همسترینگ
-
کشش عضلات چهارسر ران
-
بالا آوردن پا به صورت خوابیده
-
نشستن روی یک پا بین دو صندلی
درمان قفل شدن پشت زانو
-
مصرف داروهای ضد انعقاد خون
-
استفاده از جورابهای فشاری
-
مدیریت وزن و حفظ فعالیت بدنی منظم
-
اجتناب از نشستن طولانی و تغییر موقعیت مکرر
درمان پزشکی و جراحی
-
آسپیراسیون (تخلیه مایع از مفصل)
-
تزریق کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب
-
جراحی برای برداشتن اجسام گیر کرده یا ترمیم منیسک
پیشگیری از قفل شدن زانو
-
حفظ وزن مناسب بدن
-
انجام منظم تمرینات تقویتی عضلات ران و ساق
-
استفاده از زانوبند در فعالیتهای سنگین و ورزشی
-
رعایت حرکات صحیح و اجتناب از فشارهای ناگهانی به زانو
-
مراجعه به پزشک در صورت درد یا تورم مداوم
جمعبندی
قفل شدن زانو عارضهای است که میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و در صورت عدم درمان مناسب، زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار دهد. شناخت دقیق نوع قفل شدن و علت آن، اولین گام مهم در درمان است. درمانهای خانگی، دارویی، ورزشی و در نهایت جراحی، هر کدام جایگاه خاص خود را دارند و باید با راهنمایی پزشک انتخاب شوند. استفاده از زانوبندهای طبی پیشرفته مانند زانوبند زاپیامکس نیز میتواند به کاهش درد و بهبود حرکت زانو کمک کند.
اگر به دنبال درمان سریع و مؤثر قفل شدن زانو هستید، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید و تحت نظر وی روند درمانی را دنبال نمایید.