ضرب‌دیدگی زانو: از علت و علائم تا درمان قطعی و پیشگیری از آسیب‌های جدی و خطرناک

ضرب دیدگی زانو از شایع‌ترین صدماتی است که می‌تواند تمامی حرکات و فعالیت بیمار را تحت‌تاثیر قرار دهد و دردهای کلافه‌کننده‌ای داشته باشد. بسیاری حوادث و ضربه‌ها ممکن است باعث بروز این مشکل شوند. در مواجهه با این صدمه راه‌حل‌های درمانی خانگی و پزشکی زیادی وجود دارند که به بهبود زانوی آسیب‌دیده کمک می‌کنند و موجبات درمان را فراهم می‌کنند.

چنانچه درگیر این آسیب‌ها شدید؛ فروشگاه اینترنتی «مدی بازار» خدمات بسیاری را برای خلاصی از این مشکل به شما ارائه می‌دهد. در ادامه با ما باشید تا از علل و علائم آسیب‌های زانو تا روش‌های درمانی آن بیشتر بدانید.

بررسی ضرب دیدگی زانو؛ فشار یا ضربه عاملی برای آسیب در زانو

ضرب دیدگی زانو مواقعی ایجاد می‌شود که زانو بر اثر فشار یا ضربه به قسمت‌هایی از پا یا خود کشکک زانو دچار کشش، پارگی یا پیچیدگی عضلات شود. در واقع هر عامل یا ضربه‌ای که باعث شود به زانو بیش از حد توان فشار وارد شود و تاندون‌ها و مفاصل را تحت آسیب قرار دهد، موجبات ضرب دیدگی را فراهم می‌کند.

شدت آسیب اگر درحد کشیدگی عضلات باشد با استراحت و درمان‌های خانگی بهبود می‌یابد. اما اگر بافت‌ها یا تاندون‌ها آسیب جدی‌تری دیده باشند و پارگی یا پیچ‌خوردگی صورت گرفته باشد، دردهای شدیدتر همراه با تورم به‌دنبال دارد. در این مواقع زانوی صدمه‌دیده نیاز به درمان‌های پزشکی دارد و در بعضی موارد که بیمار کارکرد عضلات خود را از دست داده، ممکن است جراحی لازم باشد.

برای ضربات وارده به زانو به‌طور کلی می‌توان گفت که وقوع هر حادثه که باعث صدمه دیدن کشکک زانو، عضلات و بافت‌های نرم آن شود، این مشکل را پدیدار می‌کند.

 

علل ایجاد آسیب‌های زانو

بیشترین دلیل ضرب دیدگی زانو بر اثر موارد زیر است:

• ضربات مستقیم
• توقف و حرکت‌های ناگهانی
• پریدن یا فرود آمدن سریع
• چرخش ساق پا و ران در جهت مخالف
• افتادن روی زانو

بسیاری دلایل دیگر که منجر به آسیب به زانو و عضلات اطراف آن می‌شود. به‌غیر از آسیب‌ها، تصادفات و فعالیت‌های سنگین که شامل همه افراد می‌شود بیشتر ورزشکاران هم در خطر آسیب‌دیدگی زانو هستند. آسیب‌ها گاهی منجر به کشیدگی عضلات مفاصل و رباط‌ها، بدون پارگی می‌شوند که نوع خفیف محسوب می‌شود.

گاهی هم به پارگی جزئی یا کامل رباط‌‌ها و پیچ‌خوردگی زانو که نوع شدیدتر آن است منجر می‌شوند. در برخی از صدمات نیز ممکن است بافت‌های نرم زانو مانند غضروف‌ها و تاندون‌ها آسیب ببینند و در مواردی هم امکان آسیب به مینیسک زانو وجود دارد.

علائم صدمات زانو بریا هر فرد با توجه به شدت درد متفاوت است

در بسیاری از صدماتی که به زانو وارد می‌شود، بیمار در ابتدا درد کمی دارد. و گاهی بعد از یک یا ۲ روز با اعمال فشار وزن روی زانو، تورم و احساس بی‌ثباتی به آن اضافه می‌شود. همچنین بیمار در هنگام حرکت دادن زانو ممکن است متوجه صدایی از داخل کاسه زانو ‌شود. در این مواقع آسیب‌ها خفیف و دردها قابل تحمل هستند که می‌توان از طریق روش‌های خانگی به بهبود زانو کمک کرد.

چنانچه صدمات وارده شدیدتر باشد؛ تورم نیز بیشتر می‌شود و ممکن است هنگام حرکت، زانو قفل کند و در این موارد دامنه حرکات بسیار پایین می‌آید که تحمل وزن را سخت و دردناک می‌کند. در این حالت احتمال پارگی رباط‌‌ها یا آسیب به تاندون‌ها و همینطور پیچ‌خوردگی بیشتر است. ادامه درمان در این نوع شدید، طولانی‌تر و تنها باید زیر نظر پزشک باشد.

عوامل یا فاکتورهای خطرساز در ضرب دیدگی زانو

فاکتورهای مختلفی در ایجاد یا احتمال اسیب در زانو موثر هستند که از آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• افزایش وزن
• افزایش سن
• فعالیت‌های پر خطر و پرتنش
• ورزش‌های سنگین و پرشی
• احتمال آسیب دیدگی قبلی

رد صورت داشتن هر یک از این فاکتورها بیشتر مراقب زانو و بدن خود باشید.

تشخیص ضرب دیدگی زانو با روش‌های مختلف تصویربرداری

تشخیص شدت ضرب دیدگی زانو اگر دردهایی غیرقابل تحمل داشته باشند، بر عهده متخصص در این زمینه است. پزشک ابتدا از طریق معاینات به بررسی زانو در حالت‌های مختلف می‌پردازد و گاهی برای تشخیص دقیق‌تر آزمایشاتی در این خصوص را تجویز می‌کند. از دیگر مواردی که به تشخیص دقیق شدت آسیب، به متخصصین کمک می‌کند می‌توان موارد زیر را نام برد:

• اشعه ایکس: عکس‌برداری‌هایی ازطریق اشعه ایکس است که شدت آسیب‌دیدگی را بیشتر مشخص می‌کند.
• سی‌تی‌اسکن: روش دیگر برای تشخیص صدمات زانو و شدت کشیدگی‌ها یا پارگی‌ها است.
• MRI: اسکن‌هایی دقیق که برای تشخیص آسیب‌هایی است که به بافت‌های نرم زانو وارد شده است.
• آسپیراسیون: در موارد حادی که زانو نیاز به جراحی دارد، ازطریق خارج کردن مایعی از داخل زانو به جراحی‌ها کمک می‌کند.
• آرتروسکوپی: دوربین کوچک را به داخل زانو هدایت می‌کنند تا آسیب‌های مینیسک، غضروف یا رباط‌ها را بهتر شناسایی کنند.

بعد از تعیین صدماتی که به زانو وارد شده و تشخیص شدت آن جراح یا ارتوپد از روش‌های درمانی مانند کمک‌ گرفتن از داروها و فیزیوتراپی یا در موارد حاد جراحی، سعی در درمان مشکلات زانو را دارد.

روش‌های کمکی برای  تسکین دردهای زانو در خانه

اگر با آسیب‌های خفیف مواجه هستید و تشخیص می‌دهید نیازی به مراجعه به پزشک ندارید. از طریق روش‌های کمک درمانی خانگی می‌توانید تا حد زیادی درد را کاهش دهید و به روند بهبودی کمک کنید.  مشخص است که بعد از صدمه به زانو و در دوره نقاهت باید بیشتر استراحت کنید و موجبات درمان زانوی آسیب‌دیده را فراهم کنید. تعدادی از روش‌های تاثیرگذار برای آسیب‌های زانو عبارت‌اند از:

• یخ‌درمانی: استفاده از کمپرس یخ باعث می‌شود تا موضع آسیب‌دیده بی‌حس شود و این امر سبب کاهش درد می‌شود و از ورم کردن آن پیشگیری می‌کند.
• ارتفاع: در چند روز اول دوره نقاهت، بالا نگه داشتن پای آسیب‌دیده می‌تواند باعث شود که جریان خون بهتری در پا شکل گیرد و به کاهش ورم آن هم کمک می‌کند.
• فشرده‌سازی: می‌توانید زانوی آسیب‌دیده را به کمک بانداژ یا زانوبندها ببندید؛ این کار باعث می‌شود حرکات زانو کم شود و از تشدید درد جلوگیری شود.
• کشش‌درمانی: یکی از روش‌های مورد تایید برای کاهش درد و بهبود تقویت عضلات، انجام تمرین‌های ورزشی و کششی است.
• اصلاح فعالیت‌های روزانه: از انجام کارهایی که فشار زیاد به زانو وارد می‌کنند، در دوره نقاهت و پس از آسیب زانو خودداری کنید.
• داروهای مسکن: استفاده از داروهایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن در دوره نقاهت به شما کمک می‌کند تا حد زیادی درد را ساکت کنید.
• درمان زانو درد با نمک: یکی از بهترین و موثرترین روش های درمان خانگی ضربه به زانو استفاده از کمپرس نمک اپسوم است.

اگر بعد از گذشت چند روز تورم پا کم نشد یا حس می‌کنید درد زانو رو به افزایش است و درمان‌های خانگی تاثیری بر آن ندارند؛ باید درمان را به متخصص در این زمینه واگذار کنید.

درمان دردهای زانو در اثر ضرب دیدگی؛ از دارو تا جراحی

اگر ضرب دیدگی زانو خفیف باشد با کمک‌های اولیه که چند روز پس از آسیب انجام می‌دهید باید روندی رو به بهبودی داشته باشید. اما اگر درد شدیدتر و علائم بدتر شوند، چاره‌ای جز مراجعه به متخصص ندارید و تشخیص نوع و شدت آسیب از سوی پزشک است. پس از تشخیص، معالج از طریق یکی از روش‌های زیر دوره درمان را شروع می‌کند.

• دارودرمانی: ممکن است پزشک داروهای کمکی و مسکن را برای درمان کافی بداند. این داروها پارازتامول، ایبوپروفن، ناپروکسن و گروهی از ژل‌ها و کرم‌های ضدالتهابی هستند.
• فیزیوتراپی: در مواردی که زانو نیاز به تقویت عضلات و بهبود حرکات دارد، پزشک فیزیوتراپی را به بیمار توصیه می‌کند.
• فیزیوتراپی خانگی: برای درمان ضربه به کشکک زانو یا دیگر قسمت‌های آن می‌توان از زانوبند زاپیامکس آلمانی اصل استفاده کرد. برای اطلاع از قیمت زانوبند زاپیامکس آلمانی به صفحه این محصول مراجعه کنید.
• جراحی‌ها: مواقعی که نیاز به ترمیم رباط‌‌ها یا تاندون‌ها است و بعد از آسیب مینیسک ممکن است، پزشک جراحی را برای بیمار لازم بداند. این جراحی‌ها شامل آرتروسکوپی زانو و جراحی‌ باز می‌شوند.

جراحی همیشه گزینه آخر برای آسیب‌های زانو است و بیشتر متخصصان سعی در درمان با روش‌های غیرجراحی دارند. این کار بیمار را از دوره‌ی طولانی مدت ریکاوری بعد از جراحی و خطرات آن دور می‌کند.

 

بررسی عمیق‌تر انواع آسیب‌های زانو: فراتر از یک ضرب‌دیدگی ساده

همانطور که اشاره شد، ضرب‌دیدگی زانو می‌تواند طیف وسیعی از آسیب‌ها را شامل شود که هر یک دارای مکانیسم، علائم و روش‌های درمانی خاص خود هستند. برای درک بهتر این صدمات و رویکرد درمانی آن‌ها، ضروری است با آناتومی پایه زانو و رایج‌ترین آسیب‌ها آشنا شوید:

آناتومی زانو در یک نگاه: زانو یک مفصل پیچیده است که از سه استخوان اصلی (استخوان ران یا فمور، استخوان ساق پا یا درشت‌نی و کشکک زانو)، چهار رباط اصلی (دو رباط صلیبی ACL و PCL و دو رباط جانبی MCL و LCL)، دو مینیسک (غضروف‌های هلالی شکل) و تاندون‌های متعدد (مانند تاندون کشکک و تاندون چهارسر ران) تشکیل شده است. هر یک از این ساختارها نقش حیاتی در ثبات، حرکت و جذب ضربه در زانو دارند.

انواع دقیق‌تر آسیب‌های زانو:

۱. آسیب‌های رباطی زانو:

رباط‌ها نوارهای محکم بافتی هستند که استخوان‌ها را به هم متصل کرده و پایداری مفصل زانو را تضمین می‌کنند. آسیب به رباط‌ها اغلب بر اثر پیچ‌خوردگی، ضربه مستقیم یا حرکات ناگهانی رخ می‌دهد و می‌تواند از کشیدگی خفیف تا پارگی کامل متغیر باشد:

• پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL):
  • مکانیسم: اغلب در ورزش‌هایی با توقف و چرخش ناگهانی (مانند فوتبال، بسکتبال، اسکی) رخ می‌دهد. معمولاً بر اثر فرود اشتباه پس از پرش، چرخش زانو در حالی که پا ثابت است، یا ضربه مستقیم به جلوی ساق پا ایجاد می‌شود.
  • علائم: معمولاً با صدای “تق” یا “پاپ” ناگهانی هنگام آسیب، درد شدید، تورم سریع زانو (به دلیل خونریزی داخل مفصل)، و احساس بی‌ثباتی یا خالی کردن زانو، به خصوص هنگام تلاش برای راه رفتن یا تغییر جهت همراه است.
  • تشخیص و درمان: معاینه فیزیکی (تست‌های خاص مانند لاکمن)، MRI برای تأیید پارگی. درمان شامل فیزیوتراپی برای تقویت عضلات (در موارد خفیف یا برای آمادگی قبل از جراحی) و در بسیاری موارد، جراحی بازسازی رباط (ACL Reconstruction) است.
• پارگی رباط صلیبی خلفی (PCL):
  • مکانیسم: معمولاً بر اثر ضربه مستقیم به جلوی ساق پا در حالی که زانو خم است (مانند برخورد داشبورد در تصادفات رانندگی) یا افتادن روی زانوی خم شده ایجاد می‌شود.
  • علائم: درد در پشت زانو، تورم، و احساس بی‌ثباتی، اگرچه معمولاً درد و تورم اولیه کمتر از آسیب ACL است. ممکن است بیمار احساس کند ساق پا به سمت عقب می‌رود.
  • تشخیص و درمان: معاینه فیزیکی و MRI. درمان اغلب با فیزیوتراپی و تقویت عضلات آغاز می‌شود و جراحی در موارد نادر و شدیدتر در نظر گرفته می‌شود.
• پارگی رباط‌های جانبی (MCL و LCL):
  • مکانیسم:
    • MCL (رباط جانبی داخلی): شایع‌تر است و بر اثر ضربه به قسمت خارجی زانو که باعث خم شدن زانو به سمت داخل می‌شود (ضربه به بغل زانو از خارج).
    • LCL (رباط جانبی خارجی): کمتر شایع است و بر اثر ضربه به قسمت داخلی زانو که باعث خم شدن زانو به سمت خارج می‌شود (ضربه به بغل زانو از داخل).
  • علائم: درد در سمت داخلی (MCL) یا خارجی (LCL) زانو، تورم، حساسیت به لمس، و احساس بی‌ثباتی در حرکت جانبی زانو.
  • تشخیص و درمان: معاینه فیزیکی، MRI برای تأیید. اغلب با درمان‌های غیرجراحی (استراحت، یخ، بریس، فیزیوتراپی) بهبود می‌یابند، اما پارگی‌های کامل ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.

 

۲. آسیب‌های مینیسک:

مینیسک‌ها دو غضروف هلالی شکل C مانند در داخل زانو هستند که نقش ضربه‌گیر را ایفا کرده و به پایداری مفصل کمک می‌کنند.

• پارگی مینیسک:
  • مکانیسم: معمولاً بر اثر حرکات چرخشی ناگهانی زانو در حالی که پا روی زمین ثابت است (پیچش زانو)، اسکوات عمیق، یا ضربه مستقیم به زانو رخ می‌دهد. در افراد مسن‌تر، ممکن است به دلیل فرسایش و تغییرات دژنراتیو با یک حرکت عادی نیز اتفاق بیفتد.
  • علائم: درد در امتداد خط مفصلی زانو (داخلی یا خارجی)، قفل شدن زانو (ناتوانی در صاف کردن کامل زانو)، صدای تق تق یا کلیک، ورم، و حساسیت به لمس. درد ممکن است با خم شدن کامل زانو یا چمباتمه زدن تشدید شود.
  • تشخیص و درمان: معاینه فیزیکی (مانورهای خاص مانند مک‌موری)، MRI. درمان شامل فیزیوتراپی (برای پارگی‌های کوچک و پایدار)، یا جراحی آرتروسکوپی زانو (ترمیم مینیسک یا برداشتن قسمت پاره شده – منیسککتومی) است.

 

۳. آسیب‌های غضروفی:

غضروف مفصلی سطح استخوان‌ها را می‌پوشاند و حرکت روان مفصل را تسهیل می‌کند. آسیب به آن می‌تواند ناشی از ضربه، فرسایش یا بیماری باشد.

• کوندروماالاسی کشکک (Chondromalacia Patellae):
  • مکانیسم: نرم شدن و آسیب به غضروف زیر کشکک. اغلب در نوجوانان و جوانان، ورزشکاران، یا افرادی با ناهنجاری‌های هم‌ترازی زانو دیده می‌شود. فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن، یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها می‌توانند آن را تشدید کنند.
  • علائم: درد مبهم در زیر یا اطراف کشکک زانو، به خصوص هنگام خم کردن زانو برای مدت طولانی (مثل نشستن طولانی)، بالا و پایین رفتن از پله، یا بعد از فعالیت بدنی. ممکن است صدای ساییدگی یا ترکیدن نیز شنیده شود.
  • تشخیص و درمان: معاینه فیزیکی، اشعه ایکس (برای بررسی هم‌ترازی کشکک)، MRI (برای وضعیت غضروف). درمان شامل فیزیوتراپی (تقویت چهارسر ران)، استفاده از بریس یا زانوبند، و در موارد نادر، جراحی است.
• آرتروز زانو (Osteoarthritis):
  • مکانیسم: یک بیماری دژنراتیو (فرسایشی) مزمن که در آن غضروف مفصلی به مرور زمان از بین می‌رود و منجر به سایش استخوان روی استخوان می‌شود. این عارضه در سالمندی یا پس از آسیب‌های قبلی (مثلاً ACL ترمیم نشده) شایع است.
  • علائم: درد تدریجی که با فعالیت بدتر می‌شود و با استراحت تسکین می‌یابد، خشکی مفصل (به خصوص صبح‌ها)، کاهش دامنه حرکتی، تورم خفیف و گاهی صدای ساییدگی (“کریپتاس”). تفاوت آن با ضرب‌دیدگی حاد در شروع تدریجی و مزمن بودن درد است.
  • تشخیص و درمان: اشعه ایکس، معاینه فیزیکی. درمان شامل فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهاب، تزریقات (مانند کورتیکواستروئید یا ژل)، مدیریت وزن، و در موارد پیشرفته، جراحی تعویض مفصل زانو (Knee Replacement) است.

 

۴. تاندونیت (التهاب تاندون):

تاندون‌ها بافت‌هایی هستند که عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. التهاب تاندون‌ها در اثر استفاده بیش از حد یا فشار مکرر ایجاد می‌شود.

• تاندونیت پاتلا (Patellar Tendinopathy / Jumper’s Knee):
  • مکانیسم: التهاب تاندون کشکک، که استخوان کشکک را به استخوان درشت‌نی متصل می‌کند. شایع در ورزشکارانی که فعالیت‌های پرشی دارند (مثل بسکتبال، والیبال).
  • علائم: درد در زیر کشکک زانو، به خصوص هنگام پریدن، دویدن، یا بالا و پایین رفتن از پله. درد ممکن است با فعالیت بدتر شود.
  • تشخیص و درمان: معاینه فیزیکی، سونوگرافی یا MRI. درمان شامل استراحت نسبی، یخ، فیزیوتراپی (تمرینات تقویتی و کششی)، و در موارد مقاوم، تزریقات (مانند PRP).
• تاندونیت چهارسر ران (Quadriceps Tendinopathy):
  • مکانیسم: التهاب تاندون چهارسر ران که عضلات چهارسر را به بالای کشکک متصل می‌کند.
  • علائم: درد در بالای کشکک زانو، به خصوص هنگام صاف کردن پا در برابر مقاومت.
  • تشخیص و درمان: مشابه تاندونیت پاتلا.

 

۵. شکستگی‌های زانو:

اگرچه مقاله عمدتاً بر ضرب‌دیدگی بافت‌های نرم تمرکز دارد، اما ضربه‌های شدید می‌توانند منجر به شکستگی استخوان‌های زانو شوند.

• شکستگی کشکک: شکستگی کاسه زانو، معمولاً بر اثر ضربه مستقیم یا افتادن روی زانو.
• شکستگی سر استخوان درشت‌نی (Tibial Plateau Fracture) یا استخوان ران (Distal Femur Fracture): شکستگی در قسمت‌های بالایی ساق پا یا پایینی ران که مفصل زانو را تشکیل می‌دهند. این شکستگی‌ها معمولاً بسیار دردناک هستند، با تورم شدید و ناتوانی در تحمل وزن همراهند و نیاز به درمان فوری پزشکی و اغلب جراحی دارند.

 

تفکیک علائم آسیب زانو: چه دردی نشانه چیست؟

تشخیص دقیق نوع آسیب زانو در مراحل اولیه می‌تواند به درمان مؤثرتر و پیشگیری از مشکلات جدی‌تر کمک کند. با توجه به نوع درد، صداها، ورم و سایر علائم، می‌توانید یک دید کلی از وضعیت زانوی خود پیدا کنید. البته همیشه تأکید می‌شود که تشخیص نهایی و درمان بر عهده پزشک متخصص است.

۱. ورم زانو بدون درد (یا با درد خفیف):

اگر زانوی شما ورم کرده است اما درد چندانی ندارید، ممکن است به موارد زیر اشاره داشته باشد:

• کشیدگی خفیف رباط یا تاندون: درجات پایین آسیب که به دلیل فعالیت بیش از حد یا یک حرکت نامناسب رخ داده است. ورم ممکن است ناشی از تجمع مایع التهابی باشد.
• سینوویت: التهاب پوشش داخلی مفصل (سینوویوم) که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله فعالیت بیش از حد یا آرتروز اولیه ایجاد شود و منجر به تجمع مایع در مفصل شود.
• کیست بیکر: تجمع مایع در پشت زانو که می‌تواند ناشی از مشکلات دیگر مفصل زانو باشد.
• مکانیسم: در این موارد، معمولاً آسیب جدی به بافت‌های اصلی وارد نشده و درد کم است. ورم بیشتر به دلیل پاسخ التهابی بدن یا تجمع مایع مفصلی است.

 

۲. صدای “تق تق”، “کلیک” یا “ساییدگی” هنگام خم شدن یا حرکت زانو:

شنیدن صدا از زانو می‌تواند نگران‌کننده باشد، اما همیشه نشانه آسیب جدی نیست. با این حال، اگر همراه با درد، قفل شدن یا محدودیت حرکت باشد، نیاز به بررسی دارد:

• بعد از ضربه یا پیچ‌خوردگی، همراه با درد و قفل شدن زانو:
  • پارگی مینیسک: این شایع‌ترین علت قفل شدن زانو و شنیدن صدای “کلیک” یا “تق تق” است، به خصوص زمانی که زانو را خم می‌کنید یا صاف می‌کنید. تکه‌ای از مینیسک پاره شده ممکن است بین استخوان‌ها گیر کند. درد معمولاً در خط مفصلی (قسمت داخلی یا خارجی زانو) حس می‌شود.
  • مکانیسم: تکه پاره شده مینیسک یا غضروف بین سطوح مفصلی گیر می‌کند و مانع از حرکت روان می‌شود.
• بدون سابقه ضربه، همراه با درد در جلوی زانو (زیر یا اطراف کشکک):
  • کوندروماالاسی کشکک (نرم شدن غضروف کشکک): غضروف پشت کشکک آسیب دیده یا نرم شده است. صدای ساییدگی (“کریپتاس”) و درد در جلوی زانو، به خصوص هنگام بالا و پایین رفتن از پله، نشستن طولانی‌مدت، یا بعد از فعالیت، شایع است.
  • آرتروز زانو: فرسایش غضروف مفصلی منجر به ساییدگی استخوان‌ها روی یکدیگر می‌شود. صدای ساییدگی یا تق تق، همراه با درد (که با فعالیت بدتر می‌شود) و خشکی مفصل (به خصوص صبح‌ها) از علائم آن است.
  • مکانیسم: اصطکاک نامناسب سطوح مفصلی به دلیل آسیب یا فرسایش غضروف باعث ایجاد صدا می‌شود.
• بدون درد و بدون سابقه ضربه:
  • نرمال: گاهی اوقات، صدای تق تق زانو بدون درد کاملاً طبیعی است و به دلیل حرکت حباب‌های گاز در مایع مفصلی یا حرکت تاندون‌ها روی استخوان رخ می‌دهد. اگر دردی ندارید، معمولاً جای نگرانی نیست.

 

۳. تشخیص افتراقی درد زانو: تفاوت درد مینیسک با درد رباط و سایر دردها

برای تشخیص دقیق، پزشک علائم، محل درد، و نحوه ایجاد آسیب را بررسی می‌کند:

• درد مینیسک (معمولاً همراه با قفل شدن/صدای کلیک):
  • محل درد: بیشتر در خط مفصلی زانو (در امتداد لبه‌های داخلی یا خارجی زانو).
  • علائم همراه: قفل شدن زانو (ناتوانی در صاف کردن کامل یا خم کردن کامل زانو)، صدای تق تق یا کلیک هنگام حرکت، درد هنگام چمباتمه زدن یا پیچش زانو.
  • مکانیسم: پارگی غضروف‌های هلالی (مینیسک‌ها) که وظیفه ضربه‌گیری و پایداری را دارند.
• درد رباط (معمولاً همراه با بی‌ثباتی):
  • محل درد:
    • ACL/PCL: معمولاً عمقی‌تر و همراه با احساس بی‌ثباتی یا خالی کردن زانو. درد ممکن است عمومی‌تر باشد.
    • MCL/LCL: درد در سمت داخلی (MCL) یا خارجی (LCL) زانو، ورم در همان ناحیه.
  • علائم همراه: پس از ضربه یا پیچ‌خوردگی ناگهانی، احساس خالی کردن زانو، تورم (گاهی سریع و شدید در ACL).
  • مکانیسم: کشیدگی یا پارگی نوارهای محکم رباط‌ها که استخوان‌ها را به هم متصل کرده و پایداری مفصل را تأمین می‌کنند.
• درد تاندونیت:
  • محل درد: درد موضعی در بالای کشکک (تاندون چهارسر) یا زیر کشکک (تاندون کشکک).
  • علائم همراه: درد با فعالیت‌های تکراری یا پرشی، حساسیت به لمس در ناحیه تاندون.
  • مکانیسم: التهاب تاندون‌ها به دلیل استفاده بیش از حد یا فشار مکرر.
• درد غضروف کشکک (کوندروماالاسی):
  • محل درد: درد مبهم در جلوی زانو، زیر یا اطراف کشکک.
  • علائم همراه: تشدید درد هنگام خم کردن زانو برای مدت طولانی (مثل نشستن طولانی در سینما)، بالا و پایین رفتن از پله، یا بعد از فعالیت. ممکن است صدای ساییدگی داشته باشد.
  • مکانیسم: نرم شدن یا آسیب غضروف پشت کشکک.

 

۴. آیا زانو درد همیشه نیاز به MRI دارد؟

خیر، همیشه نیاز به MRI نیست. تصمیم‌گیری برای انجام MRI به عوامل مختلفی بستگی دارد و پزشک شما بر اساس معاینه بالینی و شدت علائم این تصمیم را می‌گیرد:

• چه زمانی MRI ضروری است:
  • زمانی که پزشک به پارگی‌های جدی رباط (به خصوص ACL)، پارگی مینیسک، آسیب‌های غضروفی یا سایر مشکلات بافت نرم که با اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند، مشکوک باشد.
  • وجود علائمی مانند قفل شدن زانو، بی‌ثباتی شدید، یا درد شدید و مداوم که به درمان‌های اولیه پاسخ نمی‌دهد.
  • درد شدید پس از یک ضربه یا پیچ‌خوردگی با شدت بالا.
  • وجود علائم Red Flags (تب، قرمزی شدید، ضعف پیشرونده).
• چه زمانی MRI لازم نیست:
  • در موارد کشیدگی‌های خفیف یا درد موقتی که با استراحت و مراقبت‌های خانگی (مانند R.I.C.E.) بهبود می‌یابد.
  • دردهای مبهم و گذرا که با فعالیت خاصی مرتبط نیستند و علائم جدی همراه ندارند.
  • برای تشخیص اولیه آرتروز پیشرفته، معمولاً اشعه ایکس کفایت می‌کند.

 

سخن پایانی

با دانستن اینکه ضرب دیدگی زانو می‌تواند بسیاری از فعالیت‌ها را مشکل‌ساز کند و باعث می‌شود علاوه‌بر دردهای خسته‌کننده، تمام فعالیت‌های حرکتی مختل شوند. پیشنهاد می‌کنیم در مواجهه با هرگونه آسیبی برای زانو تنها به درمان‌های خانگی اکتفا نکنید.

فقط کمک‌های اولیه را انجام دهید و بدون ایجاد فشار به زانوی مصدوم در سریع‌ترین زمان، تشخیص درد و نوع درمان را به عهده یک متخصص در این زمینه بگذارید. چنانچه با شرایطی در خصوص این مشکلات مواجه شدید می‌توانید روی مشاوره‌ها و کمک‌های کلینیک ما حساب کنید.

سوالات متداول در مورد ضرب دیدگی زانو