کمردرد عارضهی بسیار شایعی است. با این حال، درک این نکته ضروری است که همه کمردردها یکسان نیستند. از کمر درد حاد که در عرض چند روز یا چند هفته برطرف میشود تا کمردرد مزمن که ممکن است ماههای متوالی طول بکشد. چندین نوع مختلف کمردرد وجود دارد که متخصص و پزشک ممکن است در اولین ارزیابی میزان درد شما را در نظر بگیرد.
همه کمردردها یکسان نیستند. بنابراین، همه روش های درمان کمردرد در تسکین درد شما موثر نیستند. در این مقاله در مدی بازار، با 6 نمونه از انواع کمر درد آشنا خواهید شد تا متوجه فرق هر یک با یکدیگر و درمان منحصر به فرد هر یک با دقت بیشتری شوید.
انواع کمر درد چگونه تشخیص داده میشود؟
قبل از توضیح مفصل دربارهی هر یک از انواع کمر درد، مهم است که بدانیم نوع کمردرد چگونه تشخیص داده میشود. این امر به این دلیل است که تشخیص صحیح کمردرد بیمار برای اطمینان از توصیه و ارائه گزینههای درمانی مناسب، حیاتی است. پزشک موارد زیر را برای تشخیص دقیق و کمک به انتخاب درمان مناسب برای کاهش درد ارزیابی میکند.
تاریخچه بیمار و علائم بیماری
پزشک علائم و سابقه پزشکی شما را ثبت میکند تا ایده بهتری از کمردرد شما داشته باشد. پزشک ممکن است سوالات زیر را در مورد شما بپرسد:
- علائم فعلی
- سطح فعالیت
- عادات خوابیدن
- آسیب های اخیر یا گذشته
- معاینه بدنی
هنگامی که تاریخچه و علائم شما مورد بحث قرار گرفت، پزشک معاینه فیزیکی را انجام میدهد. این ممکن است شامل معایناتی مانند:
- معاینه فیزیکی
- معاینه نورولوژیک
- ارزیابی دامنه حرکتی
- تست رفلکس
- تست بلند کردن پا
- تست تصویربرداری تشخیصی
تصویربرداری برای تشخیص میتواند به درک بهتر کمک کند و اطلاعات بیشتری را برای درک علت کمر درد در اختیار پزشک قرار دهد. اغلب اوقات، از این روش برای تشخیص دقیق مشکلات کمردرد مزمن یا شدیدتر استفاده میشود.

نمونههای متداول تستهای تصویربرداری تشخیصی که ممکن است اجرا شوند عبارتند از:
- اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- ام آر آی
انواع مختلف کمردرد کداماند؟
در ادامه با چند نمونه از مهمترین و رایجترین انواع کمر درد آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
1. کمردرد حاد یا کوتاه مدت
کمردرد حاد شامل هر گونه کمردرد کوتاه مدتی است که بین چند روز تا چند هفته طول بکشد. به طور معمول، اغلب کمردردها، دارای درد حاد هستند و اغلب خود به خود برطرف میشوند، با کمک برخی از تکنیکهای غیرجراحی مانند داروهایOTC، استفاده از گرما یا پد یخ، فیزیوتراپی و موارد دیگر برای تسکین درد حاد در این مدت قابل درمان است.
2. کمردرد مزمن یا طولانی و شدید
کمردرد مزمن شامل هر گونه کمردرد طولانی مدت است که حداقل 12 هفته یا بیشتر طول بکشد. کمردرد مزمن میتواند ناتوان کننده باشد، به خصوص اگر درمان نشود. بسته به نوع و علت دقیق کمردرد، چندین گزینه درمانی غیرجراحی و جراحی وجود دارد. اغلب، گزینههای درمانی غیر جراحی مانند دارو، فیزیوتراپی، فرسایش عصبی و داروهای جایگزین برای مدیریت علائم درد مزمن استفاده میشود. اگر این گزینههای غیرجراحی بیاثر باشند، گزینههای درمان جراحی، بسته به فرد و شرایط خاص او ، میتواند گام بعدی درمان باشد.
3. کمردرد التهابی که نشانه بیماری خاصی مانند آرتروز است
کمردرد التهابی یک کمردرد مزمن است که معمولاً در سنین کمتر از 40 سال رخ میدهد و علائم آن بیش از 3 ماه در هر نوبت طول میکشد. این نوع کمردرد با اسپوندیلوآرتریت همراه است که نوعی آرتریت است که باعث التهاب ستون فقرات میشود.
شاخصهای رایج کمردرد التهابی عبارتند از:
- بروز زودرس (در بیماران اغلب زیر 40 سال)
- درد موضعی در کمر و یا پشت
- درد مزمن
- احساس درد در شب یا صبح زود
- دردی که با مصرف داروهای ضدالتهابی OTC بهبود مییابد.
درمان کمردرد التهابی شامل مجموعهای از گزینههای غیرجراحی برای تسکین علائم درد است. که شامل فیزیوتراپی، دارو و درمانهای جایگزین مختلف است.
4. درد پایین کمر؛ درد ارجاعی یا ناشی از مشکلات دیگر
کمردرد همراه با درد ارجاعی میتواند از نظر شدت متفاوت باشد. اغلب اوقات، این درد میتواند احساس کسلکنندهای داشته باشد و به اندامهای دیگر با شدت مختلف منتشر شود. درد ارجاعی میتواند در محل آسیب یا دور از محل آسیب احساس شود (در صورت وجود تصادف یا جراحت). به عنوان مثال ممکن است دردی در عضلات سرینی خود تجربه کنید که ناشی از مشکل دیسک در ستون فقرات شماست.
به طور معمول، کمردرد ارجاعی از پشت شروع میشود و به نواحی دیگر مانند کشاله ران و بالای ران گسترش مییابد. کمردرد ارجاعی به اندازه انواع مختلف کمردرد مانند درد محوری یا رادیکولار رایج نیست. وقتی نوبت به تشخیص کمردرد ارجاعی میشود، این امر میتواند دشوار باشد زیرا مغز شما نمیتواند منبع خاصی از درد را مشخص کند. بنابراین، ارزیابی داشتن سابقه بیماری خاص و یک معاینه فیزیکی کامل می تواند به تشخیص درد ارجاعی به نوع دیگری مانند درد رادیکولار کمک کند.
کمردرد ارجاعی عمدتا با تکنیکهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، استفاده از یخ یا پدهای گرمکننده و دارو برای تسکین علائم درد درمان میشود.
5. کمردرد محوری در قسمت خاصی از کمر حس میشود
درد محوری که در غیر این صورت به عنوان درد مکانیکی شناخته میشود، در قسمت خاصی از کمر رخ میدهد که بیمار میتواند به طور خاص به منبع درد اشاره کند. درد محوری میتواند بسیار متفاوت باشد. شدت درد محوری میتواند از درد خفیف با شدت ثابت یا درد مبهم رفت و برگشتی و شدید متغیر باشد.
درد محوری شایع ترین نوع کمردرد است. خوبی درد محوری این است که به خودی خود برطرف میشود و به سایر قسمتهای بدن منتقل نمیشود. چندین ساختار کمر باعث ایجاد کمردرد ناشی از دیسک کمر تحلیل رفته یا مشکلات مفصلی و آسیب به بافتهای نرم، عضلات، رباطها و یا تاندونها میشود. از آنجایی که اکثر موارد کمردرد محوری تا حدود شش هفته برطرف میشوند، ممکن است تکنیکهای غیرجراحی برای مدیریت درد در این شش هفته توصیه شود. این روشها شامل فیزیوتراپی، اعمال کمپرس سرد یا گرم در ناحیه آسیب دیده، یا استفاده از داروها برای تسکین درد باشد.
6. درد رادیکولار پایین کمر ناشی از آسیب در ریشه عصب نخاعی
کمردرد رادیکولار (radicular) دردی است که از پشت ناحیه ستون فقرات به پاها میرسد. درد از ریشه عصب نخاعی حرکت میکند و باعث ایجاد درد سوزشی در ناحیه کمر میشود. درد ساق پا که ناشی از درد رادیکولار پایین کمر احساس میشود، علائم دیگری مانند بیحسی، ضعف عضلانی و گزگز نیز ایجاد کند.
علت درد رادیکولار فشرده شدن یا ملتهب شدن عصب نخاعی است. علل دقیق فشرده سازی ستون فقرات ممکن است شامل عوامل متعددی از فتق دیسک گرفته تا تنگی روزنه، دیابت، آسیب ریشه عصبی و بافت اسکار بالقوه ناشی از جراحی ستون فقرات باشد. به دلیل ماهیت تابشی این نوع درد، در لگن، پشت و پاها، میتواند عملکرد و تحرک روزانه را با مشکل مواجه کند. در نتیجه، این کار میتواند عملکرد روزمره شما را از راه رفتن، نشستن، ایستادن و غیره تا حد زیادی محدود کند.
انواع مختلفی از گزینههای درمانی غیرجراحی و جراحی وجود دارد که میتوان از آنها برای درمان درد رادیکولار استفاده کرد. گزینههای درمانی غیرجراحی شامل فیزیوتراپی، داروهای OTC، تزریق اپیدورال و درمان های جایگزین است. اگر گزینه های درمانی غیرجراحی ناموفق باشد، ممکن است گزینه های جراحی مانند لامینکتومی یا دیسککتومی توصیه شود.
7. کمردرد همراه با تب؛ نشانه عفونت در بدن
اگر کمردرد همراه با تب را تجربه میکنید، نشانه این است که بدن شما با یک عفونت جدی در حال مبارزه است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. در مواردی مانند این، تب احتمالاً یک تب معمولی نیست که از ویروس گرفته شده باشد. در عوض این تب می تواند پاسخ بدن شما به عفونت ستون فقرات، مانند آبسه اپیدورال باشد. همچنین التهابات مفاصل و بافتهای اطراف میتوانند به کمردرد همراه با تب منجر شوند، بیماریهایی از جمله التهاب مفصل روماتوئید. در مواردی نیز بیماریهایی مثل سنگ کلیه، پاراتیروئیدیسم، یا بیماریهای خونی میتوانند کمردرد و تب ایجاد کنند.

8. کمردرد با از دست دادن کنترل مثانه یا روده
فشردگی عصب نخاعی میتواند بر اندامهایی که عملکرد مثانه و روده را کنترل میکنند تأثیر بگذارد و افراد را دچار بیاختیاری کند. این یک علامت بسیار شدید است که هرگز نباید کنار گذاشته شود. اگر کاهش عملکرد مثانه یا روده را تجربه میکنید، باید فوراً به دنبال مراقبتهای اورژانسی باشید، زیرا این علامت نشان میدهد که مشکل بسیار جدی وجود دارد.
۸. کمردرد ناشی از سایر مشکلات (انواع کمتر شایع اما مهم)
کمردرد همیشه ناشی از مشکلات رایج دیسک یا عضلات نیست. گاهی اوقات، منشأ درد میتواند به دلایل پیچیدهتر و کمتر شایعی باشد که تشخیص دقیق آنها نیازمند ارزیابی پزشکی است. برخی از این موارد عبارتند از:
- تنگی کانال نخاعی (Spinal Stenosis): این وضعیت زمانی رخ میدهد که فضای داخل ستون فقرات که نخاع و اعصاب از آن عبور میکنند، باریک میشود. این تنگی میتواند بر اثر آرتروز، فتق دیسک یا رشد بیش از حد رباطها ایجاد شود و به اعصاب فشار وارد آورد. علائم آن اغلب شامل درد، بیحسی، گزگز و ضعف در پاهاست که با راه رفتن تشدید شده و با خم شدن به جلو تسکین مییابد.
- اسپوندیلولیستزیس (Spondylolisthesis): در این حالت، یک مهره از جای خود خارج شده و روی مهره زیرین خود به جلو یا عقب میلغزد. این وضعیت میتواند ناشی از نقصهای مادرزادی، آسیبهای ورزشی یا فرسایش در سنین بالا باشد و باعث درد در ناحیه کمر و پاها شود.
- پوکی استخوان (Osteoporosis) و شکستگیهای فشاری: پوکی استخوان باعث ضعیف شدن استخوانها میشود و میتواند منجر به شکستگیهای فشاری در مهرههای ستون فقرات شود، حتی با یک حرکت ساده یا ضربه خفیف. این شکستگیها میتوانند باعث درد ناگهانی و شدید کمر شوند.
- عفونتهای ستون فقرات (مانند اسپوندیلودیپسیت): اگرچه نادر است، اما عفونت در مهرهها یا دیسکهای ستون فقرات میتواند درد شدید، تب، و خستگی ایجاد کند. این وضعیت یک فوریت پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد.
- تومورهای ستون فقرات: تومورهای خوشخیم یا بدخیم (چه اولیه و چه متاستاتیک از سایر نقاط بدن) میتوانند در ستون فقرات رشد کرده و با فشار بر اعصاب یا ساختار استخوانها باعث کمردرد شدید شوند. این درد معمولاً در شب بدتر شده و با استراحت بهبود نمییابد.
- فیبرومیالژیا (Fibromyalgia): این یک سندرم درد مزمن گسترده است که میتواند کمردرد را نیز شامل شود. افراد مبتلا به فیبرومیالژیا نقاط حساس (tender points) در سراسر بدن دارند و اغلب با خستگی، مشکلات خواب و اختلالات خلقی همراه است.
- بیماریهای روماتیسمی: برخی بیماریهای التهابی مانند آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک، یا سارکوئیدوز میتوانند مفاصل ستون فقرات را درگیر کرده و منجر به کمردرد التهابی شوند.
- مشکلات مفصل ساکروایلیاک (Sacroiliac Joint Dysfunction): این مفصل، لگن را به ستون فقرات وصل میکند و التهاب یا اختلال در حرکت آن میتواند باعث درد در پایین کمر، باسن و گاهی پاها شود.
نحوه تشخیص و ارزیابی عمیقتر کمردرد
تشخیص دقیق نوع و علت کمردرد، سنگ بنای یک درمان مؤثر است. علاوه بر تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و تستهای تصویربرداری، پزشک ممکن است به موارد زیر نیز توجه کند:
- علائم هشدار دهنده (Red Flags): اینها نشانههایی هستند که میتوانند حاکی از یک مشکل جدیتر باشند و نیاز به بررسی فوری پزشکی دارند. از جمله: کمردرد همراه با تب، کاهش وزن بیدلیل، بیاختیاری ادرار/مدفوع، ضعف پیشرونده در پاها، یا درد شدید و ثابت که با استراحت بهبود نمییابد (به خصوص در شب).
- آزمایش خون: در برخی موارد، آزمایش خون برای بررسی نشانههای التهاب (مانند ESR یا CRP)، عفونت، یا بیماریهای روماتیسمی انجام میشود.
- الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصبی (NCS): این تستها میتوانند به تشخیص آسیب یا فشردگی عصب کمک کنند.
درمانهای تکمیلی و پیشرفته برای کمردرد
علاوه بر فیزیوتراپی و داروهای رایج، گزینههای درمانی دیگری نیز وجود دارند که میتوانند به مدیریت و تسکین کمردرد کمک کنند:
- تزریقات ستون فقرات:
- تزریق استروئید اپیدورال: تزریق داروهای ضدالتهاب (کورتیکواستروئید) به فضای اطراف نخاع برای کاهش التهاب و درد عصبی.
- بلاکهای عصبی: تزریق بیحسکننده موضعی به اعصاب خاص برای تسکین موقت درد.
- تزریق در مفاصل فاست یا ساکروایلیاک: برای تشخیص و درمان درد ناشی از این مفاصل.
- روشهای درمانی جایگزین و مکمل:
- طب سوزنی: میتواند به کاهش درد و بهبود عملکرد کمک کند.
- کایروپرکتیک و استئوپاتی: روشهای درمانی دستی که بر همترازی ستون فقرات تمرکز دارند. (توجه: قبل از مراجعه به این درمانگران، حتماً با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر مشکل جدی ستون فقرات دارید.)
- جراحی: در مواردی که درمانهای غیرجراحی مؤثر نباشند و علائم جدی (مانند ضعف عضلانی پیشرونده، بیاختیاری) وجود داشته باشد، جراحی ممکن است توصیه شود.
- دیسککتومی: برداشتن بخشی از دیسک آسیبدیده.
- لامینکتومی: برداشتن بخشی از استخوان مهره برای کاهش فشار بر نخاع یا اعصاب.
- فیوژن ستون فقرات (Fusion): جوش دادن دو یا چند مهره به یکدیگر برای ایجاد ثبات در ستون فقرات.
کمربند پلاتینر
کمربند پلاتینر با بهرهگیری از تکنولوژی پیشرفته UIC (Ultrasound Infrared Clock Pulse) طراحی شده است. این سیستم نوآورانه با ارسال امواج اولتراسوند (فراصوت)، مادونقرمز و پالسهای منظم الکتریکی (Clock Pulse) به عمق بافتها نفوذ میکند و در نتیجه، باعث کاهش التهاب، تسکین اسپاسمهای عضلانی، بهبود گردش خون موضعی و تسریع روند ترمیم بافتی میشود.
خرید کمربند پلاتینر یکی از پیشنهاد های همیشگی پزشکان نیز میباشد.آنچه پلاتینر را از کمربندهای سنتی متمایز میکند، این است که صرفاً عملکرد استاتیک و محدود ندارد؛ بلکه با تحریک غیرتهاجمی اعصاب و بافتها، به بازیابی و بازسازی بهتر ناحیه آسیبدیده کمک میکند.
توضیح تکنولوژیهای بهکاررفته در پلاتینر:
-
Ultrasound (اولتراسوند – امواج فراصوت):
این فناوری با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا به عمق بافتها نفوذ میکند. اثر مکانیکی و حرارتی این امواج میتواند باعث بهبود جریان خون، کاهش درد، شل شدن عضلات، و تسریع روند ترمیم سلولی شود. معمولاً در فیزیوتراپی برای درمان آسیبهای عضلانی و مفصلی کاربرد دارد. -
Infrared (امواج مادونقرمز):
امواج مادونقرمز باعث ایجاد گرمای عمقی در بافتهای بدن میشوند که به افزایش خونرسانی، کاهش التهاب و تسکین درد کمک میکند. گرمای ایجاد شده توسط مادونقرمز میتواند باعث باز شدن عروق و بهبود تغذیه سلولی شود. -
Clock Pulse (پالسهای منظم الکتریکی):
Clock Pulse به معنی ارسال پالسهای الکتریکی با زمانبندی دقیق است. این پالسها اعصاب و عضلات را به شکل کنترلشده تحریک میکنند که میتواند باعث کاهش اسپاسم، بهبود عملکرد عصبی و تحریک فرآیندهای طبیعی ترمیم در بافتها شود. این تکنولوژی معمولاً در دستگاههای الکتروتراپی نیز استفاده میشود.
پیشگیری و سبک زندگی سالم برای کمردرد
پیشگیری از کمردرد به اندازه درمان آن اهمیت دارد. با رعایت نکات زیر میتوانید خطر بروز یا عود کمردرد را کاهش دهید:
- ارگونومی صحیح:
- وضعیت نشستن: هنگام نشستن، مطمئن شوید که کمر شما صاف و حمایت شده است. پاهایتان روی زمین قرار بگیرد و مانیتور در ارتفاع مناسبی باشد.
- وضعیت ایستادن: وزن خود را به طور مساوی روی هر دو پا توزیع کنید.
- روش صحیح بلند کردن اجسام: به جای خم شدن از کمر، زانوهایتان را خم کنید و جسم را با استفاده از عضلات پا بلند کنید، در حالی که کمرتان صاف است.
- تقویت عضلات مرکزی (Core Muscles): عضلات شکم و کمر نقش حیاتی در حمایت از ستون فقرات دارند. تمرینات منظم برای تقویت این عضلات (مانند حرکت پلانک، بریج) میتواند به ثبات کمر کمک کند.
- حفظ وزن مناسب: وزن اضافی، به خصوص در ناحیه شکم، فشار زیادی به کمر وارد میکند.
- فعالیت بدنی منظم: پیادهروی، شنا و یوگا از جمله ورزشهای مفید برای حفظ سلامت کمر هستند.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن میتواند جریان خون به دیسکهای ستون فقرات را کاهش داده و منجر به تخریب آنها شود.
- انتخاب تشک و بالش مناسب: تشکی که ستون فقرات شما را در وضعیت طبیعی خود نگه دارد و بالشی که گردن را حمایت کند، میتواند به پیشگیری از کمردرد کمک کند.
- هیدراتاسیون کافی: نوشیدن آب کافی به حفظ سلامت دیسکهای بین مهرهای کمک میکند.
سخن پایانی
این مقاله با بهرهگیری از دانش و تحقیقات بهروز از منابع معتبر و تخصصی در حوزه پزشکی و سلامت ستون فقرات، از جمله کلینیک کلیولند (Cleveland Clinic)، وبسایتهای تخصصی فیزیوتراپی و مراکز تحقیقاتی دیسک و ستون فقرات، تدوین شده است تا راهنمایی جامع و موثقی را در اختیار شما قرار دهد
صرف نظر از نوع کمردرد، احساس ناراحتی ایجاد شده توسط آن میتواند کیفیت زندگی شما را محدود کند. از ناتوانی در انجام کارهای عادی گرفته تا بیدار شدن در شب از درد شدید کمر، هر نوع کمردردی که باشد، نباید مجبور به تحمل این درد به خصوص در طولانی مدت باشید. در هر نوع کمردرد، رویکرد درمانی « یک اندازه متناسب برای همه » وجود ندارد.
حتی پس از تشخیص صحیح، یک پزشک و یا فیزیوتراپ ماهر با بیمار روی یک برنامه درمانی با تمرکز بر عوامل ایجاد کننده این مشکل خاص کار میکند. در هر حال با هر نوع کمردردی که مواجه شدید به جای تحمل آن بهتر است برای تشخیص علت ایجاد آن و درمان به موقع به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول در مورد انواع کمر درد
برای کمردرد به چه دکتری مراجعه کنیم؟
متخصصان ارتوپدی و ستون فقرات چندین گزینه درمانی برای مبتلایان به کمردرد مزمن ارائه میدهند.
آیا درمان کمردرد مزمن وجود دارد؟
بله. اگرچه تجربه کمردرد مزمن یا ثابت میتواند ناتوان کننده باشد، اما بسته به شرایط شما چندین گزینه درمانی ثابت برای کمردرد وجود دارد. این شامل گزینههای مختلف غیر جراحی و جراحی می شود. گزینههای غیرجراحی ممکن است شامل داروها، داروهای جایگزین (یعنی یوگا، طب سوزنی) و فیزیوتراپی باشد.
علت درد کمر و زانو چیست؟
عصب سیاتیک، یکی از اعصاب نخاعی است که کمر شما را درامتداد پاها به پایین و به زانوها متصل کند. اگر نوعی انحطاط عصبی یا آسیب به کمر یا ساق پا را تجربه کردهاید، این امر میتواند به سیاتیک فشار وارد کند در نتیجه درد شدیدی از ناحیه کمر، پایین پا و داخل زانو احساس شود.